Крокус Сити Холлдогу террордук чабуул

Крокус Сити Холлдогу террордук чабуул

Кулаган «Crocus City Hall» концерттик залынын ичиндеги урандыларды тазалоо
Чабуул болгон жер

Орусия Crocus City Hall, Красногорск, Москва облусу, Орусия
55°49′33″ с. ш. 37°23′25″ в. д.HGЯO

Чабуулдун максаты

Карапайым калкка массалык түрдө кол салуу

Датасы

22-март, 2024
19:58 — 20:11[1] МСК (UTC+3)

Чабуулдун ыкмасы
Куралдары

Калашников автоматы, бычак, Макаров тапанчалары, Молотов коктейли[2][3]

Каза болгондор

144+ (аныкталууда)[4]

Жаракат алгандар

551+ (аныкталууда)[5]

Террорчулар

Белгисиз,
4 болжолдуу кылмышкерлер кармалган[6][7]

Уюштуруучулар

расмий белгисиз

Шектүүлөр

Вилаят Хорасан[2][8][3](Ислам Мамлекети)

«Крокус Сити Холлдогу» террордук чабуул2024-жылдын 22-мартында Москва боюнча саат 20:00 (UTC+3) чамасында, Москванын батыш четиндеги Орусиянын Красногорск шаарындагы Crocus City Hall музыкалык аянтына координацияланган кол салуу болгон. Төрт куралчан адам окуя болгон жерге чогулган элге массалык түрдө ок чыгарган жана ал жерди күйгүзүүчү аспаптар менен өрттөп жиберген[9]. Тергөөчүлөрдүн айтымында, кийинки күнү кол салуудан кеминде 143 киши набыт болуп[10], 360дай ашуун концерттин катышуучулары жаракат алышкан[11]. Ислам Мамлекети – Хорасан Вилайети (ИМ–ХВ), Ислам Мамлекети тобунун Түштүк-Борбор Азиядагы аймактык филиалы кол салуудан көп өтпөй Amaq маалымат агенттиги аркылуу жасаган билдирүүсүндө жоопкерчиликти өзүнө алды[12][13].

Орусиянын Тышкы иштер министрлиги окуяны теракт деп атады. Ислам Мамлекети – Хорасан Вилайети (ИМ-ХВ же ИШИМ-Х), Ислам Мамлекетинин Орто Азиядагы аймактык филиалы жоопкерчиликти өзүнө алды[14][15].

Маселенин тарыхы[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Crocus City Hall 2009-жылы 6200 кишилик концерттик аянтча катары курулган, ал аймактагы эң чоңдордун бири. Бул Crocus City деп аталган соода борборлорунун, ресторандардын жана башка аттракциондордун ири блогунун бир бөлүгү.

2024 Жалган Куран айынын 7си Орусия Федерациясынын Федералдык коопсуздук кызматы (ФСБ) Маскөөдө шаардагы синагогага кол салууну көздөгөн ИМ менен байланышы бар террордук топту жок кылганын жарыялаган[16]. Бир нече сааттан кийин Кошмо Штаттардын Маскөөдөгү элчилиги «экстремисттер Маскөөдөгү ири чогулуштарды, анын ичинде концерттерди да бутага алуу пландары бар экенин» эскертти[17][18]. Ошол күнү Кошмо Штаттар ошондой эле Орусия расмийлерине март айынын башында чогултулган чалгындоо маалыматтары боюнча ИМ-ХП тарабынан боло турган чабуул коркунучу жөнүндө жекече эскерткен, бул КШнын чалгындоо коомчулугунун «эскертүү милдети» талабына ылайык[19].

2024 Жалган Куран айынын 19 Орусиянын президенти Владимир Путин Америка элчилигинин эскертүүсүн "биздин коомубузду коркутуп-үркүтүү жана туруксуздаштыруу максатында" жасалган "ачык шантаж" деп атаган. Ал ФСБга жана башка атайын кызматтарга «бардык аймактарда антитеррордук иштерди олуттуу түрдө күчөтүүнү» буйруган. КШлык расмий өкүлдөр New York Times гезитине кол салуу КШнын мурунку эскертүүсүнө байланыштуу болгонун ырасташты. Кошмо Штаттарынын Улуттук коопсуздук кеңешинин катчысы Жон Кирби Кошмо Штаттардын бул конкреттүү кол салуу боюнча өнүккөн маалыматы жок экенин айтты.

Кол салуу 2016-жылы ИМ тарабынан Брюсселдеги жардыруулардын сегиз жылдыгына карата болгон[20]. Бул жыйырма жыл мурунку Бесландагы мектепти курчоого алгандан берки Орусия Федерациясындагы эң чоң террордук чабуул жана 2002-жылы Маскөөдөгү театрды барымтага алуу кризисинен берки Маскөөдө болгон эң жаман террордук чабуул.

Чабуул[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Эң биринчи болуп саат 20:01де чабуул боюнча маалымат берген блогер Павел Шампановдун Telegram-каналында, жана саат 20:16 жаңылык башка каналдарга таркаган[21]. «Mash»тын маалыматы боюнча, үч белгисиз беткапчан адам соода борборунун баш эшигине кирип, курал менен ата баштап[22], «Пикник» тобу чыга турган концерттик залга барып атуу баштаган[23][24]. Андан кийин куралсыз жараандарга атып, граната ыргытышкандыктан[24] имаратты жалын каптады[25].

«ТАСС» маалыматы боюнча саат 21:09да (МСК) «Крокус Сити Холлго» Орусиянын Росгвардиясы келди[26].

«Интерфакс» маалыматы боюнча Крокус Соода борборунун жалын каптаган аянты 3000м2 жетти[27]. Саат 21:20ларда экинчи жарылуу боюнча маалымат[28]. Кээ бир маалымат боюнча, чабуул болгон жерден 4 террорчуга качканга үлгүрдү[29].

Аракеттер[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  •  Орусия: Кол салууну Москванын мэри Сергей Собянин «Улуу кайгы» катары мүнөздөгөн, Орусиянын Федералдык аба транспорт агенттиги Москвадагы Шереметьево, Домодедово, Внуково жана Жуковский абамайдандарына жаңы коопсуздук чараларын киргизди[30].
  •  АКШ: Америка Кошмо Штаттарынын Улуттук Коопсуздук Кеңеши басма сөз катчысы Жон Кирби чабуулдун сүрөттөр тууралуу «сүрөттү көрүү эле өтө кыйын» деди[31].

Булактар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  1. Совещание по мерам после теракта в «Крокусе». Что сказали Путин, Бастрыкин и Голикова (орусча) (25 -март (жалган куран) 2024).
  2. 2.0 2.1 تنظيم "الدولة" يقدم روايته عن هجوم موسكو (ar), Enab Baladi (23 -март (жалган куран) 2024).
  3. 3.0 3.1 Atentado en Moscú: ISIS-K difundió un escalofriante video del ataque desde adentro con gritos de "Alá es grande" (es), Clarin (23 Marzo 2024).
  4. Число погибших в «Крокусе» выросло до 143 человек (орусча).
  5. Number of those injured in Moscow terrorist attack revised upward to 551 (March 30, 2024).
  6. Теракт в "Крокус Сити Холле": ФСБ сообщила о задержании нападавших (ru) (23 -март (жалган куран) 2024).
  7. Moscow attack: Gunmen kill dozens at Crocus City Hall in Moscow (en), Би-би-си (23 March 2024).
  8. Islamic State attackers publish selfie following Moscow attack, The Telegraph (23 March 2024).
  9. Маскөөдөгү чабуул үчүн жоопкерчиликти Ислам Мамлекети тобу өзүнө алды (англисче) (2024 Жалган Куран 22).
  10. Москвадагы концерттик залдагы кол салууда каза болгондордун саны 133кө жетти; куралчан деп шектелгендер кармалды (англисче) (2024 Жалган Куран 23).
  11. Bennetts, Marc. Маскөөдөгү теракт: 62 киши каза болуп, концерттик зал өрттөндү (en), The Times (2024 Жалган Куран 22).
  12. Schmitt, Eric. Москвадагы кол салуу үчүн жоопкерчиликти өзүнө алган ИШИМ-К тобу жөнүндө биз эмне билебиз (2024 Жалган Куран 22).
  13. Москвадагы чабуул үчүн жоопкерчиликти Ислам Мамлекети тобу өзүнө алды (англисче).
  14. Knight, Mariya. Маскөөдө 40ка жакын кишинин өмүрүн алган кол салуу үчүн жоопкерчиликти ИШИМ өзүнө алды, CNN (2024 Март 22).
  15. Schmitt, Eric. Маскөөдөгү кол салуу үчүн жоопкерчиликти өзүнө алган ИШИМ-К тобу жөнүндө биз эмне билебиз (2024 Жалган Куран 22).
  16. Орусия ИШИМ тобунун Маскөөдөгү синагогага кол салууну пландаганын жок кылганын билдирди, Reuters (2024 Жалган Куран 7).
  17. КШ элчилиги “экстремисттер” Маскөөдө кол салууну пландап жатканын эскертти, The Hill (2024 Жалган Куран 8).
  18. Концерттик залдагы атышуу алдында К.Ш. Маскөөгө кол салуу болушу мүмкүн экенин эскертти, The New York Times (2024 Жалган Куран 22).
  19. К.Ш. Маскөөдөгү концерттик залдагы кол салууга ИШИМ жооптуу деп билдирди, The New York Times (2024 Жалган Куран 22).
  20. Брюсселдеги чабуулдардан сегиз жыл өткөндөн кийин Маскөөгө кол салууну Ислам Мамлекети өзүнө алды (Het Laatste Nieuws - голландча).
  21. Baza.
  22. Mash.
  23. В концертном зале «Крокус Сити Холл» на концерте группы «Пикник» произошла стрельба (русский) (22 марта 2024 года).
  24. 24.0 24.1 В «Крокус Сити Холле» открыли стрельбу, есть пострадавшие. РИА Новости (22 -март (жалган куран) 2024).
  25. ТАСС.
  26. https://www.vedomosti.ru/society/news/2024/03/22/1027450-rosgvardiya-pribila
  27. https://www.interfax.ru/moscow/951931
  28. https://m.lenta.ru/news/2024/03/22/stalo-izvestno-o-novom-vzryve-v-krokus-siti-holle/amp/
  29. Baza.
  30. Russia's aviation agency says additional security added to Moscow airports (en), NBC News (22 March 2024).
  31. Russia Concert Hall Attack 'Terrible': White House.