Полиметалл
Полиметалл - карбонаттар формациясы - негизинен коргошун, цинк, кээде жез, күмүш жана сымап рудалуу аки таш, доломиттен түзүлгөн тоо тек катмарлары.
Платформа жана миогеосинклиналь структураларында таралып, ариддик климат өкүм сүргөн деңиз сайроону менен булундарында, көлдөрдө жана алардын кылааларында чөкмө түрүндө пайда болот. Бардык геологиялык мезгилдердин тоо тек катмарларында жана Жер шаарынын коп аймактарында кезигет. Формацияны биринчи жолу Ортонку Тянь-Шанда В. М. Попов, В. Т. Сургай жана Ү. Асаналиевдер болгон жана изилдеген.
Курамында, ошондой эле кошунду түрүндө пирит, мельниковит, гипс, ангидрит, барит, флюорит, целестин, хальцедон минералдары, терриген чөкмөлөрү, органикалык заттар, чанда жанар тоо тектеринин материалдары жолугат. Өңү каралжын, бозомук. Калыңдыгы 25-30 мтден 1500 мтге чейин жетип, жүздөгөн чарчы км аймакты ээлеп жатат.
Бул формация Тянь-Шанда кенири таралып, негизинен девон, карбон мезгилдеринде пайда болгон. Алар менен Кырг-ндагы Сумсар, Эки-Чат, Чаар-Кудук ж. б., Түштүк Каз-ндагы Ачисай, Миргалимсай, Шалкыя, Өзб-ндагы Уч-Кулач, Краснояр крайындагы Горев, Полыпадагы Жогорку Силезия, Италиядагы Райбль, Сардиния, Канададагы Пайн-Пойнт ж. б. полиметалл кендери байланыштуу.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1980. Том 5. Пирс - Токкана. -656 б.