Шербакты (район)
| Өлкө | |
|---|---|
| Административдик борбор |
Шербакты |
| Расмий тили | |
| Калкы |
19 506[1] |
| Аянты |
6,9 мың км² |
| Тууралыгы | |
| Узундук | |
|
| |
| Убакыт аралыгы | |
Шербакты району (каз. Шарбақты ауданы) — Павлодар облусунун курамындагы район . Калкынын саны 2012-жылдын статистикасы боюнча 21349 кишини түзөт, аянты 6,9 миң км2 . Райондун борбору Шербакты айылы.
Тарыхы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1928-жылы 17-январда курамында ошол кездеги Володарский деп аталган азыркы Шербакты району жана бардыгы болуп 9 районду өз курамына алган Павлодар округу түзүлгөн. Шербакты районунун борбору Вознесенка айылы болгон. 1930-жылдардын башында Шербакты району Чыгыш Казакстан облусунун курамына кирген. 1938-жылдын 15-январынан баштап Павлодар облусунун курамына кирген. 1930-жылдардын башынан тартып чек аралар тынымсыз алмашып, айылдык советтерге бөлүнгөн. 1944-жылы 8-майда район Цурюпинский жана Галкинский болуп экиге бөлүнгөн. 1963-жылдын 2-январында Щербакты районунун аты Цурюпиский районунан Шербактинский болуп өзгөртүлгөн. Анын борбору Шербакты айылы болгон , облус борбору Павлодар шаарынан 85 км алыстыкта жайгашкан. Районду Россия менен байланыштырган темир жол бар.
Калкы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Улуттук курамы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Райондун калкынын улуттук курамы (2012-жылдын 1-январы): [2]
- Казактар — 8831 адам (41,36%)
- Орустар — 7437 адам (34,83%)
- украиндер — 2507 адам (11,74%)
- Немистер — 1456 адам (6,82%)
- татарлар — 363 адам (1,7%)
- белорустар — 180 адам (0,84%)
- ингуш — 161 киши (0,75%)
- Молдовалар — 70 адам (0,33%)
- чечендер — 44 адам (0,2%)
- жалпы — 300 адам (1,40%)
- Бардыгы — 21 349 адам (100,00%)
Динамикалык саны
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Райондун калкы 1999- жылы 29000 болсо, 2012- жылы 21300 болгон.
Географиялык шарттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Район түндүгүнөн Успен району, түндүк-чыгышынан Алтай өлкөсү, түштүгүнөн Лебяжи району, батышынан Павлодар райондору менен чектешет.
Климаты
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Райондун климаты таптакыр континенттик. Райондо жазында жана жайында кургакчылык, кышында катуу суук болот. Январдын орточо температурасы -18º-19 °C, июль — +20º+21 °C. Райондо жаан-чачын негизинен жаз айларына туура келет. Жаан-чачындын орточо өлчөмү 250-300 мм.
Аймактык бөлүнүшү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Райондо 16 айыл бар: Шербакты, Александровский, Алексеевский, Галкинский, Жилбулак, Ильичевский, Красиловский, Карабидай, Назаровский, Орловский, Северный, Сосновский, Татьяновский, Хмельницкий, Чигирновский, Шалдай. Айылдардын почта индекстери: Александровка — 141101; Алексеевка — 141102; Богодаровка — 141103; Галкино — 141104; Красиловка — 141105; Назаровка — 141106; Орловка — 141107; Саксновка - 141108; Северное — 141109; Сосновка - 141110; Татьяновка — 141111; Хмельницкое — 141112.
Социалдык чөйрө
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Билим берүү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Шербакты районунда 28 жалпы билим берүүчү мектеп жана 1 кесиптик лицей-лицей бар.
Медицина
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Районду Шербакти борбордук райондук ооруканасы тейлейт.
Маданият
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Райондук «Трибуна» газетасы 1931- жылдан бери чыгып келе жатат. Райондо Шербакты борбордук райондук китепкана бар. Монументалдуу тарыхый эстеликтери: 1920- жылкы Ата Мекендик согуштун ардагерлеринин храмы, Александровка айылындагы Эмгектин эстелиги, ДТ-54 трактору, 1979-ж . , Сахновка айылы. Улуу Ата Мекендик согушта курман болгондорго эстелик.
Атактуу адамдар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Алимбаев Музаффар — Казакстандын эл жазуучусу, Мамлекеттик сыйлыктын лауреаты.
- Шахмардан Кайдарули Абилев - опера ырчысы, педагог, КР Эмгек Санган ырчысы (1994).
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ Численность населения Республики Казахстан по полу в разрезе областей, городов, районов и районных центров и посёлков на начало 2019 года. Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. Текшерилген күнү 4 -октябрь (тогуздун айы) 2019. Түп булактан архивделген күнү 13 -июнь (кулжа) 2020.
- ↑ Departament statistiki Pavlodarskoy oblasti