Жаркент хандыгы

Википедия дан
Яркенд‎»‎ барагынан багытталды)

Жаркент хандыгы, же Могули (фарс. ماملاکتی موگولیا‎ — Mamlakat-i Mughuliya; уйг. ماملاكاتى موگولىيا), кийинчирээк Кашкар хандыгы, же СаидияБатыш Түркстандын чыгышынын Кашкардагы жайгашкан феодалдуу мамлекет. (кээ бир убакыттарда өзүнүн курамында Турпан, Кумул, Чалыш ээлеген). Борбор шаары Жаркентте, 1596 год жылдан кийин Кашкар, өзүнүн күчүн көбөйтүп, Моголстан жерлерин, Жуңгар жерлерин, Жетисуу Фергана өрөөнү, Ысык-Көл), жана Бадакшан, Кашмир, жана түндүк Тибет.

Жаркент хандыгы
(уйг. Yeken xanliqi)

хандык
1514 — 1705



Борбор калаа Яркенд (1514—1596)

Кашкар (1595—1665)

Тил Чагатай тили
Дин Ислам
Калк уйгурлар
Моголстан
Жуңгар хандыгы
Кумул Хандыгы

Тарыхы[түзөтүү | булагын түзөтүү]

16-кылымдын башталышында Моголстан мамлекети экиге бөлүнгөндө Яркенд батыш бөлүгүнүн борбору болгон. Кийин Яркенд ошол аймакта түзүлгөн Могол хандыгынын байтактысы жана ички араздашуулардан улам Чыгыш Түркстандагы өз алдынча хандыкка айланган. 17–18-кылымда шаарды калмактардын көзөмөлү менен жергиликтүү төбөлдөр башкарган. Кийинчерээк Яркенд «Алты шаар» аталган тарыхый аймактын жана Якупбек түзгөн Жетишаар мамлекетинин курамына кирген. Соңку орто кылымдардан кыргыздар Я-деги жергиликтүү калктын бири катары саясий турмушуна активдүү катышып турушкан.

Колдонулган адабияттар[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  • А.А. Асанканов, Кыргыз тарыхы: Энциклопедия, Бишкек,2003, 465-б. ISBN 5-89750-150-5