Филиппин песосу
| Филиппин песосу (кырг.) | |||
|---|---|---|---|
|
Philippine Peso (аңгл.) | |||
| |||
| Коддор жана белгилер | |||
| ISO 4217 коддору | PHP (608) | ||
| Символдор | ₱ • P. • PhP | ||
| Жүгүртүү чегарасы | |||
| Эмитент |  Филиппин
| ||
| Туунду жана параллелдүү бирдиктер | |||
| Бөлчөктүү | сентимо (1⁄100) | ||
| Жүгүртүүдөгү банкноттор жана монеталар | |||
| Монеталар | 1, 5, 10, 25 сентимо жана 1, 2, 5, 10 песо | ||
| Банкноттор | 20, 50, 100, 200, 500, 1000 песо | ||
| Тарыхы | |||
| Киргизилди | 1852-жыл 1-май | ||
| Банкноттор жана монеталар өңдүрүшү | |||
| Эмиссиялык борбор | Филиппиндин Борбордук банкы | ||
| https://www.bsp.gov.ph/ | |||
| Банкнота өңдүрүүчү | Bangko Sentral ng Pilipinas | ||
| Курстар 10 Апрель 2015-жылга көрсөтүлгөн | |||
| 1 KGS | = 0,6952 PHP | ||
| 1 USD | = 44,56 PHP | ||
| 1 EUR | = 47,1 PHP | ||
| 1 GBP | = 65,17 PHP | ||
| 1 JPY | = 0,3698 PHP | ||
| Курстар ЭВФ, ЕББ жана КРУБ маалыматтары боюнча автоматтык түрдө жаңыртылып турат. | |||
| 2024-жылдык инфляция | |||
| Инфляция | 3,8 | ||
Филиппин песосу (тагал. piso, ₱) — Филиппиндин улуттук акча бирдиги. 1852-жылдын 1-майында жүгүртүүгө чыгарылган.
Учурда 100 сентимодон турат, 1903-1966 жж. 100 сентаво турган.
Песону белгилөө үчүн «PHP», «PhP», «Php» же «P» альтернативдүү белгилери колдонулат, ал эми расмий белгиси катары «₱» белгиси колдонулат[1].
Тарыхы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Колониялык доорго чейин Филиппиндин жергиликтүү калкы өз ара жана коңшу аралдар менен соодалашууда товарлар менен алмашуу ыкмаларын колдонушкан. Мындай соодалашуу ыңгайсыз болгондуктан кийинчерээк пилонцито деген аталыштагы алтындан жасалган каражаттар колдонула башталган[2][3].
Филиппин песосу Испаниянын колониялык доорунан бери келе жаткан узак жана бай тарыхы бар валюталардын бири. Алгач 1852-жылы испан колониялык песосу катары киргизилген, ал 1898-жылы Филиппин-Америка согушуна чейин Филиппиндин расмий валютасы катары колдонууда болгон. Филиппин-Америка согушунан кийин кыска мөөнөткө АКШ доллары өлкөнүн расмий валютасы катары колдонууда болгон[4][5]. Бирок Филиппин 1946-жылы эгемендүүлүк алгандан кийин песо улуттук валюта катары кайрадан кабыл алынган.
Монеталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]2017-жылы чыгарылган үлгүдөгү монеталар жүгүртүүдөгү монеталар болуп саналат, бирок 1993-жылы чыгарылган үлгүдөгү монеталар учурда төлөө үчүн мыйзамдуу каражат бойдон калууда.
1958-жылы чыгарылган үлгүдөгү монеталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| Сүрөт | Номинал | Диаметр
(мм) |
Калыңдыгы
(мм) |
Салмагы
(г) |
Материал | Кыры (гурт) | Чыгарылган жылдары | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
1 сентаво | 19 | 1,45 | 3,08 | коло | жылмакай | 1958, 1690, 1962, 1963 |
|
|
5 сентаво | 21 | 1,7 | 4,8 | латунь | 1958—1690, 1962—1964, 1966 | |
|
|
10 сентаво | 17,8 | 0,9 | 2 | Cu+Ni+Zn | кесикче | 1958, 1960, 1962—1964, 1966 |
|
|
25 сентаво | 24 | 1,6 | 5 | 1958, 1960, 1962, 1964, 1966 | ||
|
|
50 сентаво | 30,3 | н/д | 10 | 1958, 1964 | ||
| Сүрөттөрдүн масштабы: 1 миллиметрге 3,0 пиксел. | ||||||||
1967-жылы чыгарылган үлгүдөгү монеталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| Сүрөт | Номинал | Диаметр
(мм) |
Калыңдыгы
(мм) |
Салмагы
(г) |
Материал | Кыры (гурт) | Годы
выпуска | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
1 сентимо | 15,25 | 1,37 | 0,5 | алюминий | жылмакай | 1967—1970, 1974 |
|
|
5 сентимо | 18,6 | 1,4 | 2,5 | латунь | 1967, 1968, 1970, 1972, 1974 | |
|
|
10 сентимо | 17,85 | 1,15 | 2 | Cu+Ni+Zn | кесикче | 1967—1972, 1974 |
|
|
25 сентимо | 21 | 1,72 | 4 | 1967—1972, 1974 | ||
|
|
50 сентимо | 27,5 | 1,95 | 8 | 1967, 1971, 1972, 1974, 1975 | ||
|
|
1 песо | 33 | 2,17 | 14,28 | 1972, 1974 | ||
| Сүрөттөрдүн масштабы: 1 миллиметрге 3,0 пиксел. | ||||||||
1993-жылы чыгарылган үлгүдөгү монеталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| Сүрөт | Номинал | Диаметр
(мм) |
Калыңдыгы
(мм) |
Салмагы
(г) |
Материал | Кыры (гурт) | Чыгарылган жылдары | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
1 сентимо | 15,5 | н/д | 2,0 | жез жалатылган болот | жылмакай | 1995—2002, 2004—2016 |
|
|
5 сентимо | 15,5 | 1,52 | 1,9 | жылмакай | 1995—2017 | |
|
|
10 сентимо | 17,0 | 1,67 | 2,5 | кесикче | 1995—1999, 2001, 2002, 2004—2017 | |
|
|
25 сентимо | 20,0 | 1,5 | 3,8 | латунь | жылмакай | 1995—2003 |
| 1,78 | 3,6 | латунь жалатылган болот | 2004—2017 | |||||
|
|
1 песо | 24,0 | 1,75 | 6,1 | жез + никель | кесикче | 1995—2003 |
| 1,9 | 5,35 | никель жалатылган болот | 2003—2017 | |||||
|
|
5 песо | 27,0 | 1,87 | 7,7 | латунь | жылмакай | 1995—2017 |
|
|
10 песо | 26,5 | 2,14 | 8,7 | чети: жез + никель
ортосу: жез |
кесикче | 2000—2017 |
| Сүрөттөрдүн масштабы: 1 миллиметрге 3,0 пиксел. | ||||||||
2017-жылы чыгарылган үлгүдөгү монеталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| Сүрөт | Номинал | Диаметр
(мм) |
Калыңдыгы
(мм) |
Салмагы
(г) |
Материал | Кыры (гурт) | Алдыңкы бети
(аверс) |
Арткы бети
(реверс) |
Чыгарылган жылдары | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
1 сентимо | 15 | 1,54 | 1,9 | никель жалатылган болот | жылмакай | Xanthostemon verdugonianus | 2017-жылдан баштап | |
|
|
5 сентимо | 16 | 1,6 | 2,2 | кесикче | Calotropis gigantea | 2017-жылдан баштап | ||
|
|
25 сентимо | 20 | 1,6 | 3,6 | жылмакай | Dillenia philippinensis | 2017-жылдан баштап | ||
|
|
1 песо | 23 | 2,05 | 6 | кесикче | Хосе Рисаль | Vanda sanderiana | 2017-жылдан баштап | |
| 2 песо | 24 | 1,9 | 5,35 | кесикче | Эмилио Агинальдо | Pterocarpus indicus | 2017-жылдан баштап | |||
|
|
5 песо | 25 | 7,4 | жылмакай | Андрес Бонифасио | Strongylodon macrobotrys | 2017-жылдан баштап | ||
|
|
10 песо | 27 | 2,05 | 8 | кесикче (жазуулар менен) | Аполинарио Мабини | Medinilla magnifica | 2017-жылдан баштап | |
| Сүрөттөрдүн масштабы: 1 миллиметрге 3,0 пиксел. | ||||||||||
Банкноттор
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1949-жылы чыгарылган үлгүдөгү банкноталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| 1949-жылы чыгарылган үлгүдөгү банкноталар | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Сүрөт | Номинал | Өлчөмү
(мм) |
Түсү | Сүрөттөөмөсү | ||
| Алдыңкы бети | Арткы бети | Алдыңкы бети | Арткы бети | |||
|
|
5 сентаво | 108×55 | кызыл | номинал | номинал |
|
|
10 сентаво | күрөң | |||
|
|
20 сентаво | жашыл | |||
| 50 сентаво | көк | |||||
.jpg)
|
.jpg)
|
1/2 песо | 130×60 | жашыл | Майон жанар тоосунун фонунда араба чегилген өгүздөр | |
.jpg)
|
.jpg)
|
1 песо | 162×67 | кара
сары |
Аполинарио Мабини | Малолостогу Барасоайн чиркөөсү |
.jpg)
|
2 песо | кара
көгүлтүр |
Хосе Рисаль | Магелландын Филиппинге келиши | ||
.jpg)
|
|
5 песо | кара
алтын түстүү |
Марсело Дель Пилар,
Грасиано Лопес Хаэна |
«La Solidaridad» гезити | |
.jpg)
|
10 песо | кара
күрөң |
Гомбурса | Маниладагы Мигель Лопес де Легаспи жана Андрес Урданетанын эстеликтеринин фонундагы Филиппиндин желеги | ||
|
|
20 песо | кара
сары кызгыл сары |
Андрес Бонифасио,
Эмилио Хасинто |
Катипунан туусу, кылыч,
«KARTILYA ng KATIPUTAN» китеби, калем, сыя челек, Андрес Бонифасионун эстелиги | |
|
50 песо | кара
сары кызыл |
Дату Сикатуно жана Легаспинин ортосундагы кан келишими | |||
|
100 песо | кара
алтын түстүү |
Мельхора Акино | туу көтөргөн аскерлер | ||
|
200 песо | жашыл | Мануэль Кесон | Улуттук көркөм өнөр музейинин имараты | ||
.jpg)
|
.jpg)
|
500 песо | кара
кызгылт көк |
Мануэль Рохас | Борбордук банктын имараты | |
| Сүрөттөрдүн масштабы: 1 миллиметрге 1 пиксел. | ||||||
1985-2002 жж. чыгарылган үлгүдөгү банкноталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| 1985-2002 жж. чыгарылган үлгүдөгү банкноталар | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Сүрөт | Номинал
(песо) |
Өлчөмү
(мм) |
Түсү | Сүрөттөөмөсү | Чыгарылган жылдары | ||
| Алдыңкы бети | Арткы бети | Алдыңкы бети | Арткы бети | ||||
|
|
5 | 160×66 | жашыл | Эмилио Агинальдо | Филиппин Республикасынын көз карандысыздыгын жарыялоо | 1985, 1990, 1995 |
.jpg)
|
10 | күрөң | Аполинарио Мабини | Малолостогу Барасоайн чиркөөсү | 1985, 1995 | ||
.jpg)
|
.jpg)
|
Аполинарио Мабини жана Андрес Бонифасио, калем, сыя челек | Малолостогу Барасоайн чиркөөсү, байыркы филиппин ырымдары | 1997—2001 | |||
|
|
20 | кызгыл сары | Мануэль Кесона, Филиппиндин 1935-жылдагы Конституциясы | Маниладагы Малаканьян сарайы | 1985, 1997, 1998—2012 | |
|
50 | кызыл | Серхио Осменья, Фуэнте Осменья оргумасы | Филиппиндин Улуттук музейинин имараты | 1985, 1995,
1998—2013 | ||
|
100 | кызгылт көк | Мануэль Рохаса, үчүнчү республиканы жарыялоо аземи | Маниладагы Филиппин Борбордук банкынын эски имараты | 1987, 1991, 1995, 1997, 1998—2013 | ||
|
|
200 | кызгылт көк, жашыл | Диосдадо Макапагал, Кавитедеги Агинальдо Шрайн музейи | Глория Макапагал-Арройо Президентинин инаугурациясы | 2002—2013 | |
|
|
500 | сары | Филиппин желегинин фонундагы Бенигно Акино, басма машинкасы | «Rolleiflex» камерасын кармаган Бенигно Акино, Тарлактагы имарат | 1987, 1995, 1998—2013 | |
|
|
1000 | көгүлтүр | Хосе Абад Сантос, Висенте Лим жана Хосефа Эскода | Банауэ күрүч террасалары | 1991, 1995, 1998—2012 | |
| Сүрөттөрдүн масштабы: 1 миллиметрге 1 пиксел. Жантык текст менен жазылган даталар банкноталарда көрсөтүлгөн эмес. | |||||||
2010-жылы чыгарылган үлгүдөгү банкноталар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]| 2010-жылы чыгарылган үлгүдөгү банкноталар | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Сүрөт | Номинал
(песо) |
Өлчөмү
(мм) |
Основные
цвета |
Сүрөттөөмөсү | Чыгарылган жылдары | ||
| Алдыңкы бети | Арткы бети | Алдыңкы бети | Арткы бети | ||||
| 20 | 160×66 | кызгыл сары | Мануэль Кезон , Филиппиндин расмий тилин жарыялоо учуру, Маниладагы Малаканьян сарайы | Банауэ күрүч террасалары, мусанг | 2010
2012—2022 | ||
| 50 | кызгылт | Серхио Осменья, Филиппин Сенатынын биринчи жыйыны, Лейте үчүн согуш | Тааль көлү, каранкс | 2010, 2012—2023 | |||
| 100 | кызгылт көк | Мануэль Рохас, Маниладагы Филиппиндин Борбордук банкынын эски имараты, үчүнчү республиканы жарыялоо учуру | Майон жанар тоосу, кит акуласы | 2010, 2012—2023 | |||
| 200 | жашыл | Диосдадо Макапагал, Испаниядан көз карандысыздыгы жарыяланган үй, Малолостогу Барасоайн чиркөөсү | Бохол, филиппин узун согончогу | 2010, 2013—2020 | |||
| 500 | сары | Корасон Акино жана анын жолдошу Бенигно, Сары революция учурундагы элдин тобу, Бенигно Акинонун эстелиги | Пуэрто-Принсеса жер астындагы дарыясы, чоң тумшукту көк топулу тоту кушу | 2010, 2012—2023 | |||
| 1000 | көгүлтүр | Хосе Абад Сантос, Висенте Лим жана Хосефа Эскода, эгемендүүлүктүн 100 жылдыгын майрамдоо, «Ардак легиону» ордени | Туббатаха рифи, бермет | 2010, 2012—2020 | |||
| Сүрөттөрдүн масштабы: 1 миллиметрге 1 пиксел. | |||||||
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ Филиппинская валюта. Филиппинское песо сегодня
- ↑ William Henry Scott. Barangay: Sixteenth-century Philippine Culture and Society
- ↑ Classical Gold and Pottery from the Pre-Colonial Period
- ↑ Edwin Walter Kemmerer. Modern Currency Reforms; A History and Discussion of Recent Currency Reforms in India, Porto Rico, Philippine Islands, Straits Settlements and Mexico
- ↑ Report of the Philippine Commission to the President