Pyrus pyrifolia (алмурут)
Pyrus pyrifolia - Чыгыш Азиядагы алмурут дарагынын бир түрү. Дарактын мөмөсү көптөгөн аталыштар менен белгилүү, анын ичинде азиялык алмуруту,[1] жапон алмуруту,[1] кытай алмуруту,[1] корей алмуруту, Тайвань алмуруту, алма алмуруту, зодиак алмуруту, үч жарым алмуруту, papple, naspati жана кум алмуруту. P. bretschneideri жана P. ussuriensis сортторунун кээ бир сортторунда nashi armut деп аталган мөмө уячалары бар.[2] Pyrus pyrifoliaдан алынган сорттор бүт Чыгыш Азияда жана Индия, Непал, Австралия, Жаңы Зеландия жана Америка Кошмо Штаттары (мисалы, Калифорния) сыяктуу башка өлкөлөрдө өстүрүлөт. Чыгыш Азияда дарактардын гүлдөгөн гүлдөрү салттуу түрдө эрте жаздын популярдуу символу болуп саналат жана бакчаларда жана айылдарда кадимки көрүнүш болуп саналат.
Мөмө-жемиштер шириндиктерде же вареньелерде пайдаланылбайт, анткени аларда суу көп жана европалык сорттордон абдан айырмаланып турган кытырак, бүртүкчөлүү текстура бар. Алар адатта чийки жана тазаланган таризде керектелет.[3] Мөмөсү абдан чоң жана жыпар жыттуу,кылдаттык менен ороп (ширелүүлүгүнөн көгөргөн тенденциясы бар) салкын, кургак жерде бир нече жума же андан да көп сактаса болот.
Тамак жасоодо майдаланган алмурут канттын ордуна уксуска колдонулат.[4] Алар ошондой эле этти, айрыкча уйдун этин маринаддоо үчүн колдонулат, анткени эттеги белокторду жумшартуучу ферменттер бар.
Башка өлкөлөрдө
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Австралияда бул алмурут биринчи жолу 1980-жылы сатуу үчүн өстүрүлгөн.[5]
Японияда мөмө Окинавадан башка Чиба,Ибараки, Тоттори, Фукусима, Точиги, Нагано, Ниигата, Сайтама жана башка аймактардан жыйналат. Наши ( 梨 ) хайку жазууда кеч күз киго же "сезон сөзү" катары колдонулушу мүмкүн. Наши но хана ( 梨の花, алмурут гүлү ) жаздын кигосу катары да колдонулат. Жок дегенде бир шаарда (Камагая-Ши, Чиба префектурасы) расмий шаар гүлү катары бул дарактын гүлдөрү бар.[4]
Тайвань менен Японияда жыйналган алмурут 1997-жылдан бери баалуу белекке айланып, аларды керектөө көбөйдү.[6][7]
Кореяда мөмө бае (배) деп аталып, аны көп өстүрүп жешет. Түштүк Кореянын Нажу шаарында туристтер үчүн Наджу алмурут музейи жана 나주 배 박물관 및 배밭 관광체험 бар.).[8]
Кипрде алмурут 1990-жылдардын башында арал үчүн жаңы жемиш өсүмдүк катары изилденгенден кийин 2010-жылы киргизилген. Учурда алар Киперунтада өстүрүлүп жатат.
Түрлөр эки топко бөлүнөт.Көптөгөн сорттор Аканаши ("Russet pear") тобуна кирет жана сары күрөң териге ээ. Аонаши ("Жашыл алмурут")сары-жашыл териге ээ.
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Bailey, L.H. (1976). Hortus third: A concise dictionary of plants cultivated in the United States and Canada. New York: Macmillan. ISBN 9780025054707.
- ↑ In Japanese the fruit is called nashi.
- ↑ Encyclopedia of Asian Food, Periplus Editions, 1998
- ↑ 4.0 4.1 . Цитатанын катасы: Invalid
<ref>tag; name ":0" defined multiple times with different content - ↑ Nashi asian pear varieties. New South Wales Department of Primary Industries. Текшерилген күнү 18-dekabr 2017-yil.
- ↑ .
- ↑ .
- ↑ youtube Naju Pear Museum