Вьетнам империясы
| Вьетнам империясы вьетн. Đế quốc Việt Nam Жапония империясынын куурчак мамлекети | |||||||||
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Гимн «Đăng đàn cung» Падыша тактыга чыгат «Việt Nam minh châu trời Đông» Вьетнам - Чыгыштын бермети | |||||||||
| |||||||||
| Борбор калаа | Хюэ | ||||||||
| Ири шаарлары | Ханой, Хюэ | ||||||||
| Тил | Вьетнам тили | ||||||||
| Дин | буддизм, даосизм, конфуцианство, католицизм | ||||||||
| Аянт | 331 210 км² | ||||||||
| Башкаруу формасы | Монархия | ||||||||
| Вьетнам императору | |||||||||
| - 1945 | Бао Дай | ||||||||
| Премьер-министр | |||||||||
| - 1945 | Чан Чонг Ким | ||||||||
| Өтүүчүлүк | |||||||||
| ← Француз Индокытайы Вьетнам Демократиялык Республикасы → Француз Индокытайы → | |||||||||
.svg){kind=small}
.svg)
.svg)
Вьетнам империясы (вьетн. Đế quốc Việt Nam 帝國越南) — Экинчи дүйнөлүк согуштун аягында Вьетнамда болгон жапондук куурчак мамлекет.[1]
Тарыхы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
1945-жылдын 9-мартында Американын Вьетнамга басып кириши мүмкүн деген ушак-айың кептер тарай баштаган. Натыйжада, ошол эле куну Жапония (анын аскерлери 1940-жылдан бери Индокытайда турган) Вьетнамды оккупациялап, ал жерде француздук колониялык администрацияны жарым-жартылай кууп чыгып, Бао Дай башчылык кылган лоялдуу марионеткалык режимди орноткон.[2] 1945-жылдын 11-мартында Вьетнамдын көз карандысыздыгы жарыяланып, Жапония менен толук масштабдуу кызматташуу курсу башталган, ал эми 1945-жылдын 12-мартында Вьетнам Империясы (Viet Nam De Quoc) жарыяланган, Бао Дай анын башкаруучусу (императору) болгон. Бул өнүгүүгө катышуу менен Жапония расмий түрдө Азия элдеринин боштондукка чыгуу саясатын «өз ара гүлдөп-өсүү аймагын» түзүүнүн алкагында карманган. Жапон аскерлери Вьетнамдагы француз колониялык аскерлерин куралсыздандыра башташты, ал эми каршылык көрсөткөндөр туткундардын лагерлерине жөнөтүлөт.[3]
1945-жылы 15-августта Жапониянын императору радио аркылуу согушта багынып бергенин жарыялаган. 1945-жылдын 25-августунда Бао Дай режими кулатылып, Вьетнам империясынын аймагы Потсдам конференциясынын чечими менен Кытайдын жана Улуу Британиянын жетекчилиги астында 16-параллел боюнча Түндүк жана Түштүк Вьетнамга бөлүнгөн.[4]