Ракета комплекси

Ракета комплекси (аббревиатурасы РК ) - бул функционалдык жана технологиялык жактан өз ара байланышкан ракеталардын айрым түрлөрү үчүн иштелип чыккан, аларды колдонууга даяр кармоо, ракеталарды учуруу, ракеталардын учушун башкаруу жана башка милдеттерди аткаруу үчүн арналган техникалык каражаттардын жана түзүлүштөрдүн жыйындысы. РК өзөктүк же кадимки зарядка ээ болгон баллистикалык ракеталарды, канаттуу ракеталарды жана атайын жабдууларды өз ичине (кургактык, кеме, авиация) камтыйт.

РКнын жана анын айрым элементтеринин спецификалык курамы, түзүмү жана техникалык көрүнүшү ар түрдүү болуп жана анын максатына, уюштуруучулук таандыктыгына, колдоо ыкмасына, ракетанын түрүнө, күжүрмөн колдонуу шарттарына дагы жана башкаларга көз каранды. Ошентип, салмагы 16–20kg болгон көчмө танкка каршы системасы эң жөнөкөй ракетадан (UM) жана жеңил ракетадан, андан кийин бир нече ондогон тоннадан жүздөгөн тоннага чейинки салмактагы ракетаны жана учургучту кошпогондо, стратегиялык жер ракета комплексинен турат. Ал, адатта, татаал жана масштабдуу түзүмдөн (бөлүктөн), командалык пункттан (КП), байланыш тутумдарынан жана каражаттарынан, транспорттук жана кайра жүктөөчү жабдуулардан, май куюучу жайлардан ( ракета кыймылдаткычтары бар ракеталар үчүн), күжүрмөн нөөмөт кызматынан, техникалык камсыздоодон, электр камсыздоодон жана башкалардан турат.

Ракеталык комплексинин күжүрмөн жөндөмдүүлүгү бутанын параметрлери, Ракета комплексине таасир кылуу үчүн колдонулган душмандын куралдарынын мүнөздөмөлөрү жана күжүрмөн колдонуу ыкмасы, ошондой эле өзүнүн мүнөздөмөлөрү жана аткаруу мүнөздөмөлөрү (ТТК) менен аныкталат. РКнын негизги өзгөчөлүктөрү болуп төмөнкүлөр саналат:

• Жарамдуулук
• согуштук машыгуу
• Максаттуу аракеттин натыйжалуулугу
• душмандын каршылыгын жеңүү жөндөмдүүлүгү
• ишенимдүүлүк
• башкаруу
• жетүү

Бул өзгөчөлүктөр РКдин тиешелүү көрсөткүчтөрү менен колдоого алынат:

• ракета учуруу аралык,
• ок тактык,
• ракетанын күжүрмөн техникасынын кубаттуулугу жана боеголовкаларынын саны;
• душмандын куралын жок кылуу факторлорунан ракетаны коргоо даражасы;
• ракетаны учурууга даярдоо убактысы,
• ракетанын жана учуруучунун көлөмү жана салмагы мүнөздөмөлөрү,
• айрым агрегаттардын жана системалардын иштөө ресурсу ж.б.

Биринчи РК ракеталык системалары 1940-жылдардын ортосунда Германияда ( Экинчи дүйнөлүк согуштун аягында), андан кийин АКШда жана СССРде пайда боло баштаган.

Классификация

• күрөшүүчү
  • Чабуулчу
    • тактикалык
    • оператив-тактикалык
    • стратегиялык
  • атайын колдонуу
    • зениттик курал
    • ракетага каршы
    • танкка каршы
    • кемеге каршы
    • суу астында жүрүүчү кайыктарга каршы жана башкалар.
• изилдөөчү
  • Космос
  • геофизик
  • метеорологиялык
• тарбиялык.

Негиздөө ыкмасы боюнча алар төмөнкүлөрдү ажыратышат:

• стационардык ракеталык системалар
• мобилдик
  • көчмө (мисалы, ZQRM),
  • транспорттук
  • тартуу
  • өзү жүрүүчү.

Жайгашкан жерине жана иш чөйрөсүнө жараша төмөнкүлөр бар:

• жер РК:
  • стационардык
    • ачык,
    • жер астындагы,
  • мобилдик
    • жер,
    • темир жол,
• кеме РК:
  • суунун үстүндө
  • суу астында,
• авиация РК:
  • учак,
  • вертолет;

Ядролук куралды космосто, деңиз жана океандардын түбүндө жайгаштырууга эл аралык келишимдер тарабынан тыюу салынат.

Булактар

• Военный энциклопедический словарь ракетных войск стратегического назначения. Москва: Большая Российская энциклопедия. Министерство обороны РФ.; Гл.ред.: И. Д. Сергеев, В. Н. Яковлев, Н. Е. Соловцов. 1999. ISBN 5-85270-315-X. 
• Маликов В. Г., Комисарик С. Ф., Коротков А. М. (1971). Наземное оборудование ракет. Калып:М.: Воениздат. ISBN УДК 623.428.2. CS1 maint: Multiple names: authors list (link)