Чоркух

Чоркух
Өлкө	Тажикстан
Облус	Согд облусу
Район	Исфара району
Жамаат	Чоркух
Координаттар	39°58′26″ с. ш. 70°34′56″ в. д.HGЯO
	Тарыхы жана Географиясы
Борборунун бийиктиги	890 м
Убакыт аралыгы	UTC+5
	Калкы
Расмий тили	Тажик тили
Калкы	33 261 адам (2017)
Агломерация	37 065 (2017)
Улуттук курамы	тажиктер
Диний курамы	Ислам
	Сандык идентификаторлор
Телефон коду	+992 3135
Почта индекси	735920
Автоунаа коду	02

Чоркөх (ошондой эле Чорку же Чоркух; таж. Чоркӯҳ) — Тажикстан Республикасынын Согди облусунун Исфара районундагы айыл, ушул эле айылдын борбору.

Кыргызстан менен чектешкен жерде, Исфара дарыясынын оң жээгинде, Самаркандык кыргыз айылына каршы. Үч тарабынан Чорку айылы Кыргызстандын Баткен облусунун Баткен району менен курчалган.

2010-жылдан тарта Чорку топоними расмий түрдө өзгөртүлгөн – тажик тилинин тил эрежелерине ылайык, айыл Чоркух деп атала баштаган.

Тарыхый эстеликтер

Чорку айылы 10-12-кылымдарга таандык маданий эстелиги, бул жерде жайгашкан Хазрати -Бобо күмбөзү, ислам олуясы Амир Хамза Хасти Подшохтун мазору ^[1] катары да белгилүү. Эстелик ЮНЕСКОнун Дүйнөлүк мурастар тизмесине киргизилген .

Орто Азия архитектурасынын белгилүү орус жана советтик изилдөөчүсү С. Г. Хмельницкий , улуттук маданияттын уникалдуу оюм-чийим жана скульптуралык декор менен кооздолгон бул объекти Борбордук Азиядагы жыгач архитектурасынын эң байыркы уникалдуу объектиси болуп саналат ^[2]

Экинчиси - Лангари мохиён.

Көйгөйлөр

Суунун жетишсиздигинен улам чек арага жакын жайгашкан эки айылдын жашоочуларынын ортосунда чыр чыккан. 2015-жылдын август айында Көкташ Кыргыз айылынын тургундары сууну Чорку айыл аймагынын жашоочулары пайдаланып жаткан каналдын түбүн бууп салышкан. Буга жооп кылып Чорку айылынын тургундары тажик тарапты бойлой өткөн кыргыз көрүстөнүнө баруучу жолду бууп салышкан. Эл эки тараптан чогулуп, бири-бирине таш ыргыта башташты. Натыйжада 13 адам жаракат алган. Исфара дарыясынын тажик жана кыргыз бөлүктөрү боюнча эки тараптуу консультативдик кеңеш түзүлгөндөн кийин алар бассейндин суу ресурстарын сарамжалдуу пайдалануу маселелерин биргелешип чече башташты ^[3] .

Булактар

↑ Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named unesko
↑ Негматов Н. Н., Хмельницкий С. Г. К истории архитектурного комплекса Хазрати-Бобо.//Известия АН Таджикской ССР, отделение общественных наук. Вып.1 (22). 1960
↑ Река жизни. Как на севере Таджикистана распределяют воду и совместно решают экологические проблемы(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Текшерилген күнү 2 -октябрь (тогуздун айы) 2017. Түп булактан архивделген күнү 2 -октябрь (тогуздун айы) 2017.

[unesko-1] Цитатанын катасы: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named unesko

[negmatov-2] Негматов Н. Н., Хмельницкий С. Г. К истории архитектурного комплекса Хазрати-Бобо.//Известия АН Таджикской ССР, отделение общественных наук. Вып.1 (22). 1960

[3] Река жизни. Как на севере Таджикистана распределяют воду и совместно решают экологические проблемы(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы). Текшерилген күнү 2 -октябрь (тогуздун айы) 2017. Түп булактан архивделген күнү 2 -октябрь (тогуздун айы) 2017.

[1]

[2]

[3]

Исфара районунун калктуу конуштары
Борбор шаары	Исфара
Шаарчалары	Нефтиабад • Нурафшан • Шураб
Ворух жамааты	Ворух • Майдан • Тидон
Күлканд жамааты	Гулистан • Күлканд • Офтобру
Лаккон жамааты	Дахана • Лаккон
Навгилем жамааты	Күмбази • Кушдевор • Навгилем • Офтобруй • Шуртаңг
Сурх жамааты	Сароб • Сурх • Чарбак
Ханабад жамааты	Баланд • Заркух • Зархок • Ханабад • Хушабад • Яккачынар
Чилгазы жамааты	Богдори • Чилгазы
Чоркух жамааты	Сомониён • Хожай-Аало • Чоркух
Зумрад жамааты	Зумрадшах • Калъачаи-Мазар • Махпари • Чордех • Шахрак