Словактар
Батыш славян эли. Словакиянын негизги калкы. Словак тилинде сүйлөйт. Тили жана маданияты чехтерге жана моравтарга жакын. Ишенгендер католиктер.
Саны 6,2 млн.
| Словактар (Slováci) | |
| Мамлекеттер жана аймактар | |
|---|---|
|
Бардыгы: 6,2 млн | |
| Тили | |
| Дини | |
Этноним
«Словак» этноними биринчи жолу 15-кылымда Чехияда, болжолдуу түрдө Прага университетинде айтылган.
Тарых
Байыркы убакта азыркы Словакиянын аймагын кельттер жана фракиялыктар, 1-5-кылымдарда германдар мекендеген. Славяндардын аймакка отурукташуусу 5-6-кылымдарга туура келет.
6-кылымдын 2-жарымынан 8-кылымдын аягына чейин бул аймак мезгил-мезгили менен Авар каганатынын бийлиги астында болгон. 628-658 жылдары аймак славяндык Само княздыгынын курамында болгон. 9-кылымдын башында словактардын ата-бабалары Нитра княздыгын түзүп, ал 833 жылы башка славян мамлекетинин – Улуу Моравия мамлекетинин курамына кирген. Улуу Моравия венгрлерден талкалангандан кийин (907 жылы) словак жерлери венгрлердин көзөмөлүнө өткөн.
10-11-кылымда словак жерлерин кезектешип поляктар жана чехтер басып алышкан. 11-кылымдын аягында словак жерлери акыры Венгриянын толук курамына кирген.
1241-1242-жылдары Словакия монголдордун кыйраткыч жортулуна дуушар болгон.
1428-1433-жылдары Словакиядагы гусчулардын жортуулдары.
14-15-кылымда валахтар Словакиянын тоолуу аймактарында отурукташкан.
Мохач салгылашында (1526 жылы) венгрлер жеңилгенден кийин Словакиянын түштүк аймактары түрктөрдүн көзөмөлүнө өткөн (бул жерлер 17-кылымда бошотулган). Словакиянын негизги бөлүгү габсбургдардын бийлигине өткөн. 1867-1918-жылдары Словакия Австро-Венгрия империясынын Венгр королдугунун курамында болгон.
Чехиядан айырмаланып, германизация Словакияга анча таасир эткен эмес. Бирок Словакияда узак убакыт бою мадьярлаштыруу саясаты жүргүзүлүп келген. Буга карабастан словактар өздөрүнүн улуттук өзгөчөлүгүн, тилин жана маданиятын сактап калышты. 19-кылымдын аягында словак улуту түзүлгөн.
Биринчи дүйнөлүк согуш аяктагандан кийин Чехия, Словакия, Моравия жана Закарпатье жаңы түзүлгөн Чехословакия мамлекетинин курамына кирген. 1938-1945-жылдары Словакия Польша, Венгрия жана фашисттик Германиянын оккупациясында болгон.
1993-жылы Словакия көз карандысыз мамлекет болгон.
Булактар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- Грацианская Н. Н. Словаки: К проблемам этнокультурной истории / Отв. ред. д-р ист. наук М. С. Кашуба; Институт этнологии и антропологии им. Н. Н. Миклухо-Маклая РАН. — М.: ИЭА РАН, 1994. — 224 с. — 300 экз. — ISBN 5-201-00856-9. (обл.)