Улуу Ата-Мекендик согуш

Улуу Ата-Мекендик согуш
	ССРСке кол салуу • Карелия • Заполярье • Ленинград • Ростов • Москва • Севастополь • Барвенково-Лозовая • Демянск • Ржев • Харьков • Воронеж-Ворошиловград • Сталинград • Кавказ • Великие Луки • Острогожск-Россошь • Воронеж-Касторное • Курск • Смоленск • Донбасс • Днепр • оң жээктеги Украина • Крым • Белоруссия • Львов-Сандомир • Яссы-Кишинёв • Чыгыш Карпат • Прибалтика • Курляндия • Бухарест-Арад • Болгария • Белград • Дебрецен • Гумбиннен-Гольдап • Будапешт • Апатин-Капошвар • Польша • Батыш Карпат • Чыгыш Пруссия • Төмөнкү Силезия • Чыгыш Померания • Моравска-Острава • Жогорку Силезия • Балатон • Вена • Берлин • Прага

	Улуу Ата-Мекендик согуш
Дата	22-июнь 1941 — 8-9-май 1945
Орун	Чыгыш Европа, Борбордук Европа, Ыраакы Чыгыш, Түндүк Муз океанынын жана Атлантика океанынын аймагы
Себеп	Германиянын СССРге кол салуусу
Натыйжа	СССРдин жеңиши; Германиянын капитуляциясы
Өзгөрүүлөр	Үчүнчү рейхтин кулашы; Германиянын бөлүнүшү; Чыгыш Европада социалисттик лагердин түзүлүшү
Каршы тараптар
Антигитлердик коалиция:; СССР; Чехословакия; Польша (1945-ж. 19-январынан баштап); Норвегия (1944-ж. баштап); Венгриянын улуттук убактылуу өкмөтү (1945-ж.); ; Югославиянын элдик боштондук армиясы (1944-ж. баштап); Болгария (1944-ж. баштап); Румыния (1944-ж. баштап); Финляндия (1944—1945); СССРди колдоогон мамлекеттер:; Тыва (1944-ж. 14-октябрына чейин); Моңголия; Эркин Франция(1942-ж. 25-ноябрынан баштап); Британ империясы; АКШ;	«Ок» өлкөлөрү: Нацисттик Германия Словакия; Хорватия; ; Италия; (1941—1943); Румыния (1944-ж. чейин); Финляндия (1944-ж. сентябрына чейин); «Ок» өлкөлөрүн колдоогон мамлекеттер:; Испания; Болгария (1944-ж. чейин); Жапония; Түркия; Швеция;
Колбашчылар
Иосиф Сталин ; Георгий Жуков ; Шапошников Борис Михайлович † ; Василевский Александр Михайлович ; Рокоссовский Константин Константинович ; Конев Иван Степанович ; Антонов Алексей Иннокентьевич ; Баграмян Иван Христофорович ; Будённый Семён Михайлович ; Ватутин Николай Фёдорович † ; Ворошилов Климент Ефремович ; Говоров Леонид Александрович ; Ерёменко Андрей Иванович ; Кирпонос Михаил Петрович † ; Малиновский Родион Яковлевич ; Мерецков Кирилл Афанасьевич ; Петров Иван Ефимович ; Попов Маркиан Михайлович ; Тимошенко Семён Константинович ; Тюленев Иван Владимирович ; Калып:Желекг Толбухин Фёдор Иванович ; Черняховский Иван Данилович † ; Михал Жимерский ; Энвер Ходжа ; Людвик Свобода ; Иосип Броз Тито ; Михай I ; Константин Василиу-Рэшкану ; Эммануил Ионеску ; Николае Камбря ; Дамян Велчев ; Владимир Стойчев	Адольф Гитлер † ; Генрих Гиммлер † ; Герман Геринг † ; Федор фон Бок † ; Эрнст Буш ; Гейнц Гудериан ; Эвальд фон Клейст ; Гюнтер фон Клюге † ; Георг фон Кюхлер ; Вильгельм фон Лееб ; Вильгельм Лист ; Эрих фон Манштейн ; Вальтер Модель † ; Фридрих Паулюс ; Вальтер фон Рейхенау † ; Герд фон Рундштедт ; Фердинанд Шёрнер ; Эрхард Раус ; Йозеф Тисо ; Анте Павелич ; Бенито Муссолини † ; Джованни Мессе ; Итало Гарибольди ; Карл Маннергейм ; Карл Эш ; Ион Антонеску ; Петре Думитреску ; Константин Константинеску ; Миклош Хорти ; Ференц Салаши ; Густав Яни ; Ференц Сомбатеи ; Агустин Муньос Грандес
Тарап күчтөрү
~ 34 476 700 адам мобилизацияланган	~ 19 000 000 адам мобилизацияланган
Жоготуулар
26 600 000 адам, алардын ичинде 8 668 400 аскерлер; кайтарымсыз жоготуулар — 11 444 100 адам.	11 900 000 адам, алардын ичинде 5 076 700 аскерлер; кайтарымсыз жоготуулар — 8 649 200 адам (туткунга түшкөн 1,6 миллион адамды эсепке албаганда).
жалпы жоготуулар
	34 361 700 адам
	34 361 700 адам

Негизги макала: Экинчи дүйнөлүк согуш

Улуу Ата Мекендик согуш ― 1941–45-жылы совет элинин нацисттик Германияга жана анын союздаштарына (Италия, Венгрия, Румыния, Финляндия, Жапония) каршы Ата Мекенинин эркиндиги жана көз карандысыздыгы үчүн адилеттүү күрөшү.

Улуу Ата Мекендик согуш дүйнөлүк 2-согуштун (1939–45) маанилүү жана чечүүчү бөлүгү. Бул согушка Кыргызстандан 360 миңдей адам катышкан. Алардын 150 миңдейи орден жана медалдар менен сыйланган. 29 адам Даңк орденинин толук ээси, 73 жоокер Советтер Союзунун баатыры болгон. 90 миңден ашык кыргызстандыктар курман болгон.

Колдонулган адабияттар

“Кыргыз Тарыхы. Энциклопедия” Бишкек 2003.
“Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору”.
“И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик Педагогикалык университети”.
“Башкы ред. Ү.А.Асанов, жооптуу ред. А.А. Асанканов”.
“Ред кеңеш: Ө.Ж.Осмонов (төрага) Т.Н Өмүрбеков”.

Булактар

Тышкы шилтемелер

[1] 02 - Происхождение и начало войны.pdf Великая Отечественная война 1941–1945 годов. — М.: Кучково поле, 2012. — Т. 2. — 1008 с. — ISBN 978-5-9950-0236-9.

[2] Россия и СССР в войнах XX века

[1]

[2]