Абай облусу

Википедия дан
Абай облусу
каз. Абай облысы
Өлкө:

Казакстан

Абалы:

Облус

Акимий борбору:

Семей

Абай облусу (каз. Абай облысы, Abai oblysy) — Казакстандын чыгыш бөлүгүндөгү облус, 2022-жылы 8-июнда түзүлгө[1], административдик борбору – Семей шаары.

Физикалык жана географиялык мүнөздөмөлөрү[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Географиясы[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Облус Казакстандын чыгышында жайгашкан, чыгышында Чыгыш Казакстан облусу, түштүгүндө – Жети-Суу облусу, батышында – Караганды облусу, түндүк-батышында – Казакстандын Павлодар облусу менен чектешет, түндүгүндө - Орусияда (Алтай кыры), түштүк-чыгышында - Кытай менен (Шинжаң-Уйгур автоном району).

Рельефи[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Облустун басымдуу бөлүгүн казак тоо кыркаларынын чыгыш бөлүгү ээлейт жана бийиктиги 500-700 м келген толкундуу түздүк. Түштүк-чыгышында Тарбагатай кырка тоосу 3000 мге чейин сөзүлүп, Зайсан жана Балхаш-Алакөл ойдуңдарын бөлүп турат. .

Облустун түндүк бөлүгүн кара топурактуу талаа ээлейт, бирок аймактын көпчүлүк бөлүгүндө чөлдүү талаа басымдуулук кылат.

Гидрографиясы[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Казакстандын бардык суу запастарынын 40%дан ашыгы өлкөнүн чыгышында топтолгон.

Райондун негизги суу артериясы – Иртыш дарыясы, анын жээгинде Чүлбү ГЭСи жайгашкан.

Абай облусунда көптөгөн көлдөр бар, алардын эң чоңу Алакөл жана Сасыккөл, ошондой эле Чүлбү суу сактагычы.

Климаты[түзөтүү | булагын түзөтүү]

Климаты кескин континенттик, абанын температурасынын суткалык жана жылдык амплитудалары чоң. Кышы катаал, жайы ысык. Январдын орточо температурасы -17°С, июлдун +21°С, жаан-чачыны жылына 300 мм. Шамалдын жылдык орточо ылдамдыгы 2,3 м/с, абанын жылдык орточо нымдуулугу 66%.

Шилтемелер[түзөтүү | булагын түзөтүү]

  1. О некоторых вопросах административно-территориального устройства Республики Казахстан(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы) (4 -май (бугу) 2022). Текшерилген күнү 4 -май (бугу) 2022.