Абай облусу
Өлкө |
Казакстан |
---|---|
Административдик борбор | |
Абай облусу (каз. Абай облысы, Abai oblysy) — Казакстандын чыгыш бөлүгүндөгү облус, 2022-жылы 8-июнда түзүлгө[1], административдик борбору – Семей шаары.
Физикалык жана географиялык мүнөздөмөлөрү
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Географиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Облус Казакстандын чыгышында жайгашкан, чыгышында Чыгыш Казакстан облусу, түштүгүндө – Жети-Суу облусу, батышында – Караганды облусу, түндүк-батышында – Казакстандын Павлодар облусу менен чектешет, түндүгүндө - Орусияда (Алтай кыры), түштүк-чыгышында - Кытай менен (Шинжаң-Уйгур автоном району).
Рельефи
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Облустун басымдуу бөлүгүн казак тоо кыркаларынын чыгыш бөлүгү ээлейт жана бийиктиги 500-700 м келген толкундуу түздүк. Түштүк-чыгышында Тарбагатай кырка тоосу 3000 мге чейин сөзүлүп, Зайсан жана Балхаш-Алакөл ойдуңдарын бөлүп турат. .
Облустун түндүк бөлүгүн кара топурактуу талаа ээлейт, бирок аймактын көпчүлүк бөлүгүндө чөлдүү талаа басымдуулук кылат.
Гидрографиясы
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Казакстандын бардык суу запастарынын 40%дан ашыгы өлкөнүн чыгышында топтолгон.
Райондун негизги суу артериясы – Иртыш дарыясы, анын жээгинде Чүлбү ГЭСи жайгашкан.
Абай облусунда көптөгөн көлдөр бар, алардын эң чоңу Алакөл жана Сасыккөл, ошондой эле Чүлбү суу сактагычы.
Климаты
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Климаты кескин континенттик, абанын температурасынын суткалык жана жылдык амплитудалары чоң. Кышы катаал, жайы ысык. Январдын орточо температурасы -17°С, июлдун +21°С, жаан-чачыны жылына 300 мм. Шамалдын жылдык орточо ылдамдыгы 2,3 м/с, абанын жылдык орточо нымдуулугу 66%.
Шилтемелер
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- ↑ О некоторых вопросах административно-территориального устройства Республики Казахстан(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы) (4 -май (бугу) 2022). Текшерилген күнү 4 -май (бугу) 2022.
Казакстандын административдик бөлүнүшү | |
---|---|
Облустар | Абай облусу · Акмоло облусу · Актөбө облусу · Алмата облусу · Атырау облусу · Батыш Казакстан облусу · Жамбыл облусу · Жети-Суу облусу · Караганды облусу · Костанай облусу · Кызыл-Ордо облусу · Маңкыштоо облусу · Павлодар облусу · Түндүк Казакстан облусу · Түркстан облусу · Улуу-Тоо облусу · Чыгыш Казакстан облусу |
Республикалык маанидеги шаарлар | Астана · Алмата · Чымкент |
Жоюлган облустар | Жезказган облусу · Көкчө-Тоо облусу · Семей облусу · Талды-Коргон облусу · Торгой облусу |