1941
Көрүнүш
(«1941-жыл» барагынан багытталды)
1941 (бир миң тогуз жүз кырк биринчи жыл) жыл. Бул биздин замандын 1941 жылы, 2 миңжылдыктын 941, ХХ кылымдын 41, ХХ кылымдын 5-он жылдыктын 1-жылы.
[түзөтүү | булагын түзөтүү]1937 · 1938 · 1939 · 1940 — 1941 — 1942 · 1943 · 1944 · 1945 |
1920-чу · 1930-чу — 1940-чу — 1950-чу · 1960-чу |
XIX кылым — XX кылым — XXI кылым |
Негизги окуялар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Январь
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 20 январда — Франклин Д. Рузвельт ант берип, үчүнчү жолу АКШнын президенти болгон.
Февраль
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Март
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 25 мартта — Литвада улуттук валютаны литадан рублга алмаштырылган.
Апрель
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 6 апрелде — Германия Югославияга согуш жарыялап, Югославия жана Грецияга каршы согуштук иш-аракеттерин баштаган. Ошол эле күнү Югославия Болгарияга каршы согуш жарыялаган.
- 13 апрелде — СССР жана Япония Нейтралитет жөнүндөгү келишимге кол коюшат.
- 27 апрелде - немистик аскерлер Афинага киришкен.
Май
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Июнь
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 17 июнда — Германиянын Куралдуу күчтөрү 22-июндун таңы менен «Барбаросс» планын ишке ашыруу жөнүндөгү токтом кабыл алат.
- 22июнда - таңкы 4тө фашисттик Германия СССРдин чек арасын бузуп кирген. Бул күнү Улуу Ата Мекендик Согуш башталган. Саат 12.00до согуштун башталгандыгы тууралуу СССРдин тышкы иштер наркому В. М. Молотов сүйлөгөн.
- 23 июнда — немистик аскерлер Вильнюс шаарын басып алган.
- 25 июнда — Финляндия СССРге согуш жарыялаган.
- 27 июнда — Венгрия СССРге согуш жарыялаган.
- 28 июнда
Албания СССРге согуш жарыялады Немистер Минск шаарын басып алышкан.
- 30 июнда — немистер Львов шаарын басып алышкан.
Июль
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 1 июлда - Рига шаары немистердин колуна түшкөн.
- 5—19 июль күндөрү — Перу менен Эквадор ортосундагы согуш болгон.
- 8 июлда — немистер Латвиянын бүт аймагын каратып алган.
- 10 июлда - Смоленск үчүн салгылашуу болгон.(1941-жылдын 10-июлдан - 10-сентябрга чейин).
Август
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 14 августта — АКШ жана Улуу Британия "Атлантикалык хартияга" кол коюшкан.
Сентябрь
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 4 сентябрда — немис армиясы Ленинград шаарын артиллериялык соккуларын баштаган.
- 19 сентябрда — Киев шаары немистерге өткөн.
- 30 сентябрда — Москва үчүн болгон согуш башталат.
Октябрь
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 15 октябрда — Москва шаарын эвакуациялоо чечими кабыл алынып, кийинки күнү мамлекеттик мекемелерди жана тышкы өлкөлөрдүн элчиликтери көчүрүлөт. Өкмөт Куйбышев шаарына көчөт, бирок И. В. Сталин Москвада калууну чечет.
Ноябрь
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 7 ноябрда — Москвада аскердик парад өтөт.
- 16 ноябрда — Ленинград шаары блокадада калат.
Декабрь
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 5 декабрда — немистер Москва шаарына жакын калганда советтик армия контрчабуулга өтөт.
- 7 декабрда
- Япондук авиация АКШнын башкы аскер-деңиздик базасы болгон Пёрл-Харбордду талкалаган.
- АКШ - Япония менен Германияга каршы согуш жарыялайт.
- Япония - Улуу Британияга каршы согуш жарыялайт.
- Улуу Британия - Румынияга жана Венгрияга каршы согуш жарыялайт.
- Канада - Финляндия, Румыния жана Венгрияга каршы согуш жарылайт.
- Жаңы Зеландия - Финляндия, Румыния жана Венгрияга каршы согуш жарылайт.
- 8 декабрда
- АКШ, Улуу Британия, Канада, Коста-Рика, Доминик республикасы, Гватемала, Гаити, Сальвадор, Панама, Түштүк-Африкалык биримдиги, Австралия - официалдуу Японияга каршы согуш жарыялашат.
- Польшада немистер биринчи жолу ууландыруучу газ колдонулган, еврейлерге каршы.
- Австралия - Финляндия, Румыния жана Венгрияга каршы согуш жарылайт.
- Түштүк-Африкалык биримдиги - Финляндия, Румыния жана Венгрияга каршы согуш жарылайт.
- 9 декабрда - Кытай Республикасы - Япония, Германия жана Италияга каршы согуш жарыялайт.
- 11 декабрда
- Германия - АКШга каршы согуш жарыялайт.
- АКШ, Коста-Рика, Гватемала, Куба жана Доминик Республикасы - Германия жана Италияга каршы согуш жарыялайт.
- Польша - Японияга каршы согушщ жарыялайт.
- 19 декабрда — Гитлер өзүн Германиянын Куралдуу күчтөрүнүн башчысы деп жарыялайт.
- 30 декабрда — советтик жоокерлер Калуга шаарын бошотушат.
1941-жыл жана Кыргызстан
[түзөтүү | булагын түзөтүү]Бул жылы Улуу Ата Мекендик Согуш башталып, башкалардан четте калбай, мекенди коргоо үчүн 360 миңден ашуун жоокерлерин жөнөтөт. Согуштун биринчи эле жылдары кыргыз жоокерлер эрдик көрсотүп, өзгөчө Москва шаарын коргоодо өз жанын аябай салгылашкан. 1941-жылы Кыргыз жергесинде болуп өткөн негизги окуялар.
- Чоң Чүй каналынын курулушунун башталышы(1941).
- Улуу Ата Мекендик согуштун башталышы(1941).
- И.В.Панфиловдун баатырларча курман болушу(1941).
Төрөлгөндөр
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- 4 январда — Джордж Пан Косматос, америкалык кинорежиссёр («Рембо. Первая кровь. Часть II», «Кобра», «Тумбстоун») ( 2005-жылы каза болгон).
- 5 января — Хаяо Миядзаки, анименин тарыхында эң бир күчтүү режиссёр.
- 8 января — Грэхэм Чэпмен — британдык актёр, сценарист.
- 12 январда - Болот Шамшиев - кыргыз кинорежиссёру, Кыргыз жана СССР эл артисти.
- 21 января — Пласидо Доминго, опердик ырчы.
- 22 января — Ринтаро, япон режиссёру жана продюсери.
- 24 января — Эвальд Аавик, эстондук театра жана кино актёру, Эстон ССРинин Эл артисти.
- 1 февраля — Анатолий Фирсов, хоккейчи, хоккей тарыхында эң кыйын чабуулчулардын бири. (2000-жылы каза болгон).
- 16 февралда - Кадыркул Өмүркулов - жазуучу, сценарист(2013-жылы каза болгон).
- 8 марта — Андрей Александрович Миронов, белгилүү совет актёру (1987-жылы каза болгон).
- 11 март - Рахмонов, Дилдорбек Уринбоевич - Бабур атындагы Ош Мамлекеттик академик өзбек музыкалуу драма театрынын артисти, театралдык ишмер, акын, журналист[1]
- 12 марта — Анатолий Дриженко, украинтеатр жана кино актёру.
- 16 марта — Бернардо Бертолуччи, итальялык кинорежиссёр, драматург жана акын.
- 23 апреля — Пааво Липпонен, финляндиялык саясий ишмер.
- 25 мая — Олег Даль, советтик актёр (1981-жылы каза болгон).
- 1 июня — Александр Валентинович Захаров, советтик жана орусиялык физик.
- 5 июня — Барбара Брыльска, советтик жана польшалык актриса.
- 9 июня — Джон Лорд, англиялык органист жана композитор.
- 20 июня — Альберт Шестернев, советтик футболист (1994-жылы каза болгон).
- 21 июня — Валерий Золотухин, советтик жана орус актёру(2013-жылы каза болгон).
- 3 августа — Хаге Гейнгоб, Намибиянын азыркы кездеги Президенти, өлкөнүн 1990-2002 жана 2012-2015 жылдар аралыгындагы Премьер-министри.
- 5 августа — Леонид Денисович Кизим, орус космонавты.
- 27 августа — Сезария Эвора, ырчы (2011-жылы каза болгон).
- 15 сентября — Мирослав Гермашевский, поляк космонавты, Советтер Союзунун Баатыры(1978).
- 16 сентября — Ричард Перл, АКШнын саясий ишмери.
- 13 октября — Роберт (Боб) Хантер, канадалык журналист, Гринпис уюмунун түзүүчүлөрүнүн бири(2005-жылы казща болгон).
- 21 октября — Герман Бидер, австриялык славист.
- Казат Акматов - советтик жана кыргыз прозаик, драматург, сценарист жана коомдук ишмер(2015-жылы каза болгон).
- 31 декабря — Алекс Фергюссон, шотландиялык футболист жана тренер.
- ↑ Персоны Центразии. Текшерилген күнү 5 -январь (үчтүн айы) 2016. Түп булактан архивделген күнү 22 -февраль (бирдин айы) 2016.