Сузак району
Сузак району
 | |
|
| |
| Өлкө: | |
|---|---|
| Абалы: | |
| Киргени: | |
| Курамында: |
13 айыл өкмөтү, |
| Акимий борбору: | |
| Ырасмый тили: | |
| Калкы (2023): |
324 722[1] |
| Улуттук курамы: | |
| Жер аянты: |
3019 км² |
| Саат алкагы: | |
| Унаа коду: |
D |
| Ырасмый сайты | |
Сузак району — Кыргызстандын Жалал-Абад облусундагы район. Административдик борбору — Сузак айылы.[3]
Географиясы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Облустун түштүк-батыш тарабында, Көк-Арт өрөөнүндө жайгашкан. Кыргызстандын Ош жана Өзбекстандын Андижан облустары менен чектешет.
Калкы[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кыргызстандын 2009-жылкы элди каттоосу боюнча райондун калкынын саны 241 198 адам. Алардын ичинен кыргыздардын саны 147 662 адам (61,2 %), өзбектер — 83 551 адам (34,6 %), түрктөр — 4 654 адам (1,9 %), күрттөр — 1 561 адам (0,6 %), орустар — 1 061 адам (0,4 %), азербайжандар — 875 адам (0,4 %), уйгурлар — 410 адам (0,2 %), татарлар — 361 адам (0,2 %).
Административдик бөлүнүшү[түзөтүү | булагын түзөтүү]
Кошумча караңыз: Кыргызстандын административдик-аймактык түзүлүшү
Райондо 13 айыл аймагы жана алардын курамына кирген 130 айыл бар[4]:
- Багыш айыл аймагы: Октябрь (борбору), Багыш, Беш-Бала, Кедей-Арык, Кызыл-Туу, Сары-Булак, Сафаровка;
- Барпы айыл аймагы: Комсомол (борбору), Ачы, Боз-Чычкан, Беш-Мойнок, Дөбөй, Жаңы-Айыл, Жар-Кыштак, Канды, Маркай, Миң-Өрүк, Пригородный, Сай, Таштак, Төөлөс, Түрк-Маала, Чаңгет-Сай, Чокмор, Чеке-Дөбө, Үлгү;
- Кара-Алма айыл аймагы: Кара-Алма (борбору) (борбору), Орток, Туура-Жаңгак, Урумбаш;
- Кара-Дарыя айыл аймагы: Арал (борбору), Төш, Чаңгыр-Таш;
- Курманбек айыл аймагы: Таран-Базар (борбору), Жоон-Күңгөй, Калмак-Кырчын, Канжыга, Кара-Чолок, Сары-Булак, Саты, Урумбаш;
- Кыз-Көл айыл аймагы: Карамарт (борбору), Ак-Булак, Ак-Тоок, Жаңы-Арык, Жылан-Темир, Каду, Кара-Булак, Катыраңкы, Кашка-Терек, Кыз-Көл, Кызыл-Кыя, Сары-Булак;
- Кызыл-Туу айыл аймагы: Бостон (борбору), Ак-Баш, Ак-Булак, Ак-Терек, Акчалуу, Алмалуу-Булак, Алчалуу, Жашасын-2, Жаңы-Ачы, Кара-Инген, Кара-Көл, Кашка-Суу, Кызыл-Алма, Кызыл-Сеңир, Мундуз, Орто-Азия, Соку-Таш, Талаа-Булак, Таштак, Шатрак;
- Көк-Арт айыл аймагы: Михайловка (борбору), Комсомол, Подгорное, Үч-Малай;
- Ленин айыл аймагы: Ленин (борбору), Орто-Сай, Жыгач-Коргон;
- Сайпидин Атабеков айыл аймагы: Бек-Абад (борбору), Балта-Казы, Бөкөй, Бостон, Жаңы-Жер, Жийде, Кайнар, Кара-Жыгач, Кашкар-Маала, Кызыл-Багыш, Кыргыз-Абад, Мундуз, Найман, Таш-Булак, Түрк-Абад, Чек, Ширин, Өзбек-Абад;
- Сузак айыл аймагы: Сузак (борбору), Арал, Благовещенка, Достук, Жаңы-Дыйкан, Камыш-Башы, Кыр-Жол, Садда;
- Таш-Булак айыл аймагы: Таш-Булак (борбору), Арал, Гүлстан, Димитровка, Доскана, Эшме, Жаңы-Арал, Ирригатор, Теплица, Чолок-Терек, Ынтымак;
- Ырыс айыл аймагы: Күмүш-Азиз (борбору), Арал-Сай, Дөмөр, Жар-Кыштак, Кайнар, Кургак-Көл, Кыр-Жол, Ладан-Кара, Масадан, Сасык-Булак, Тотуя, Чымчык-Жар, Ырыс.
Сузак районундагы калктуу конуштардын картасы.
Кыскартуулар: Б - Бостон, Д - Димитровка, Дө - Дөбөй, ЖК - Жар-Кыштак, Ж - Жаңы-Айыл, И - Ирригатор, К - Комсомол, КА - Кыргыз-Абад, КБ - Кызыл-Багыш, М - Мундуз, Ма - Масадан, МӨ - Миң-Өрүк, Ө - Өзбек-Абад, П - Пригородный, Т - Тотуя, ТА - Түрк-Абад, Ү - Үлгү, Ч - Чаңгет-Сай, ЧД - Чеке-Дөбө, Чо - Чокмор, Ы - Ынтымак.
Кыскартуулар: Б - Бостон, Д - Димитровка, Дө - Дөбөй, ЖК - Жар-Кыштак, Ж - Жаңы-Айыл, И - Ирригатор, К - Комсомол, КА - Кыргыз-Абад, КБ - Кызыл-Багыш, М - Мундуз, Ма - Масадан, МӨ - Миң-Өрүк, Ө - Өзбек-Абад, П - Пригородный, Т - Тотуя, ТА - Түрк-Абад, Ү - Үлгү, Ч - Чаңгет-Сай, ЧД - Чеке-Дөбө, Чо - Чокмор, Ы - Ынтымак.
Сузак районунда туулган белгилүү инсандар[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- Абдыкадыр Абдраимов — Кыргыз ССРинин дыйканчылыгынын Элдик комиссары (1937).
- Узакбай Абдукаимов — жазуучу, акын, котормочу.
- Шабданбай Абдыраманов — жазуучу, акын.
- Барпы Алыкулов — төкмө акын.
- Камчыбек Ташиев — саясий жана мамлекеттик ишмер.
- Курманбек Бакиев — Кыргызстандын экинчи президенти.
- Марат Каипов — Кыргызстандын мурунку юстиция министри.
- Арзыбек Бедияров — ырчы.
- Түмөнбай Байзаков — жазуучу, акын, котормочу.
- Геннадий Онищенко — орусиялык саясатчы.
- Батыралиев Талантбек - медицина илиминин доктору
- Бекташов Изатилла - акын, жазуучулар.
Маалымат каяктан алган[түзөтүү | булагын түзөтүү]
- ↑ Численность населения областей, районов, городов, поселков городского типа, айылных аймаков и айылов (сел) Кыргызской Республики (по данным айыл окмоту на начало 2023 г.)(жеткиликсиз шилтеме — 'тарыхы).
- ↑ Перепись населения Киргизии 2009. Джалал-Абадская область
- ↑ Enrin.grida.no. Текшерилген күнү 19 -июнь (кулжа) 2008. Түп булактан архивделген күнү 2 -август (баш оона) 2009.
- ↑ Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык жана аймактык бирдиктердин объектилерин белгилөө тутумунун мамлекеттик классификатору, 29.04.2023
 Кыргызстандын административдик бөлүнүшү | ||
|---|---|---|
| Баткен облусу | Баткен · Кадамжай · Лейлек |  |
| Жалал-Абад облусу | Аксы · Ала-Бука · Базар-Коргон · Ноокен · Сузак · Тогуз-Торо · Токтогул · Чаткал | |
| Нарын облусу | Ак-Талаа · Ат-Башы · Жумгал · Кочкор · Нарын | |
| Ош облусу | Алай · Араван · Кара-Кулжа · Кара-Суу · Ноокат · Өзгөн · Чоң-Алай | |
| Талас облусу | Бакай-Ата · Кара-Буура · Манас · Талас | |
| Чүй облусу | Аламүдүн · Жайыл · Кемин · Москва · Панфилов · Сокулук · Чүй · Ысык-Ата | |
| Ысык-Көл облусу | Ак-Суу · Жети-Өгүз · Тоң · Түп · Ысык-Көл | |
|
Бул макаланын даярдамы Кыргызстандын географиясы жөнүндө. Сиз аны толуктап, долбоорго жардам бере аласыз. |