Ашхабад
Отурукташкан жай
Ашхабад
|
Ашхабад (түркм. Aşgabat) - Түркмөн Республикасынын борбор шаары. Орто Азиядагы эң кооз шаардан бири. Калкы 797,9 миң (2005). Копетдаг тоосунун этегиндеги түздүктө, Ахальск оазисинде, деңиз деңгээлинен 214-240 м бийиктикте жайгашкан. Шаардын түндүгүнөн Каракум каналы өтөт. Машина куруу, металл иштетүү, электртехника, айнек, жеңил (трикотаж, кебез-кездеме, жибек жиби, килем), тамак-аш өнөр жайы, курулуш материалдар өндүрүшү бар. Темир жол бекети. Эл аралык аэропорту бар.
Асхабад аскер чеби катары 1881-жылы негизделген. 1919-27-жылдары Полторацк (революциячы П. Г. Полторацкийдин ысымынан) аталган. 1924-жылдан Түркмөнстандын борбору. Шаар бир нече жолу (1893, 1895, 1929, 1948) жер титирөөгө дуушар болуп, 1948-жылкы жер титирөөдөн дээрлик кыйрап, 1949-, 1959-жылкы генплан боюнча кайра курулган. Улуу Ата мекендик согушта курман болгондорго эстелик тургузулган. 1990-жылдан жаңы шаар куруу программасы ишке ашууда. Түркмөнстан, Түркия, Франция жана башка өлкөлөрдүн адистеринин катышуусунда өкмөт үйүнүн ансамбли (анын ичинен президент, конгресс ак сарайлары), мемориалдык курулуштар (Бейтараптык аркасы, жер титирөөдө курман болгондорго эстелик, 1948), фонтан, скульптуралуу салтанат эспланадасы, «Олимпияда» стадиону жана башка курулган. Туран аянтында Каракум курулуш башкармасынын имараты менен курулуш ансамбли (1967), Азади атындагы китепкана (1969-74), тарыхый-маданий коругу, ИА (1951), 10дон ашык ЖОЖ (анын ичинен университет, 150), сүрөт галереясы (1990), Түркмөн килем (1994), Улуттук (1998; археологиялык табылгалар) музейлери бар. Орус драма театры (1926), академиялык театр (1929), улуттук музыкалык-драма театры, мамлекеттик театр, куурчак театры, «Түркмөнфильм» кинокомпаниясы (1926), цирк, мамлекеттик филармония (1938), симфониялык оркестр (1998) иштейт.
Колдонулган адабияттар
[түзөтүү | булагын түзөтүү]- “Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1
БУУга мүчө өлкөлөр: Абу-Даби |
Амман |
Анкара |
Ашхабад |
Багдад |
Бакы |
Бандар-Сери-Бегаван |
Бангкок |
Бейрут |
Бишкек |
Вьентьян |
Дакка |
Дамаск |
Дили |
Доха |
Душанбе |
Жакарта |
Ереван |
Иерусалим |
Исламабад |
Кабул |
Катманду |
Куала-Лумпур |
Мале |
Манама |
Манила |
Маскат |
Москва |
Найпьидо |
Никосия |
Нур-Султан |
Нью-Дели |
Пекин |
Пномпень |
Путражайя |
Пхеньян |
Сана |
Сеул |
Сингапур |
Ташкен |
Тбилиси |
Тхимпху |
Тегеран |
Токио |
Улан-Баатыр |
Ханой |
Шри-Жаяварденепура-Котте |
Эл-Кувейт |
Эр-Рияд
|