Шамалды-Сай

Шамалды-Сай
Өлкө	Кыргызстан
Облус	Жалал-Абад облусу
Район	Ноокен району
Координаттар	41°11′50″ с. ш. 72°10′49″ в. д.HGЯO
	Тарыхы жана Географиясы
Негизделген күнү	1957
Убакыт аралыгы	UTC+6
	Калкы
Расмий тили	Кыргыз тили
Калкы	12308 адам (2021)
Жыштыгы	580 адам/км²
Улуттук курамы	Кыргыздар, Орустар, Өзбектер
Диний курамы	Ислам
	Сандык идентификаторлор
Телефон коду	+996
Автоунаа коду	04, D

«Шамалды-Сай (айыл)» менен адаштырбаңыз.

Шамалды-Сай же Шамалдуу-Сай — Кыргызстандын Жалал-Абад облусунун Ноокен районундагы шаар.

ААББТ коду — 41703 420 520 01 0^[2].

Тарыхы

Шамалды-Сай шаарчасы 1957-жылы аймакта Үч-Коргон ГЭСи курулуп жатканда шаар тибиндеги поселок катары түптөлгөн. Ошол учурдан тартып Таш-Көмүр шаарынын карамагында турат. 2009-жылы шаар тибиндеги поселок статусу жоюлуп, шаарчалык өкмөт болуп өзгөртүлгөн.

2017-жылдын башында Жалал-Абад облусунун ыйгарым укуктуу өкүлдөрү, жергиликтүү өз алдынча башкаруу жөнүндөгү мыйзамга ылайык шаар ичинде шаарчанын жайгашуусу мыйзамга каршы келерин билдирип, шаарча макамын алууну сунушташкан^[3]. 2017-жылы 25-мартта Шамалды-Сай шаарчасында 200гө жакын жашоочу катышкан жыйын өтүп, анда айыл макамын берүүгө каршылык көрсөтүшкөн. Таш-Көмүр шаарынын вице-мэри Өмүрбек Бабатаев элдин талабы орундуу деп эсептеген. 2024-жылы Таш-Көмүр шаарынын курамынан чыгарылып, Ноокен районуна кошулган.

Географиясы

Таш-Көмүр шаарынан 20 км түш. тарапта, Нарын дарыясынын боюнан орун алган. Калкы 12790 (2002). Жалпы аянты 2293 га. Карамагына «Теңдик» коомдук комитети (мурдагы «Ташкөмүр» совхозу да кирет (2002).

Инфратүзүмү

Шамалды-Сайда 4 өнөр жай ишканасы, бир курулуш мекемеси, 3 транспорт жана байланыш ишканасы бар. Электр энергиясын, металл кон-струкцияларын, сүт азыктарын, темир-бетон, жыгач буюмдарын, кислород, асфальт-бетон жана башка элге керектөөчү товарларды чыгарган КГСК, «Үчкоргон ГЭСи», «Жеразык» акционердик коомдору, «Сүт» менчик ишканасы, №2 АТПО, Шамалды-Сай ГЭСи ишканалары бар. 6 окуу жайы анын ичинде 3 кесиптик лицей, 4 медициналык мекеме, 5 маданий агартуу мекемеси иштейт^[4].

Калкы

жылы	1959^[5]	1970^[6]	1979^[7]	1989^[8]	2009	2011	2019	2020	2021^[1]
адам.	↗ 4511	↗ 5538	↗ 6103	↗ 8813	↗ 9550	↗ 9800	↗ 11746	↗ 12047	↗ 12308

Булактар

↑ ^1.0 ^1.1 Кыргыз Республикасынын облустарынын, райондорунун, шаарларынын, шаарчаларынын, айылдык аймактардын жана айылдардын калкынын саны (орусча) (XLS). Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети (2021).
↑ Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык жана аймактык бирдиктердин объектилерин белгилөө тутумунун мамлекеттик классификатору
↑ Шамалды-Сай шаарчасы айылга айлана бы?. Текшерилген күнү 20 -июнь (кулжа) 2022.(жеткиликсиз шилтеме)
↑ Колдонулган адабияттар: ISBN 9967-14-006-2 © Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору
↑ Перепись-1959 demoscope.ru
↑ Перепись-1970 demoscope.ru
↑ Перепись-1979 demoscope.ru
↑ Перепись-1989 demoscope.ru(жеткиликсиз шилтеме)

[pop2021-1] 1.0 ^1.1 Кыргыз Республикасынын облустарынын, райондорунун, шаарларынын, шаарчаларынын, айылдык аймактардын жана айылдардын калкынын саны (орусча) (XLS). Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети (2021).

[2] Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык жана аймактык бирдиктердин объектилерин белгилөө тутумунун мамлекеттик классификатору

[3] Шамалды-Сай шаарчасы айылга айлана бы?. Текшерилген күнү 20 -июнь (кулжа) 2022.(жеткиликсиз шилтеме)

[4] Колдонулган адабияттар: ISBN 9967-14-006-2 © Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору

[5] Перепись-1959 demoscope.ru

[6] Перепись-1970 demoscope.ru

[7] Перепись-1979 demoscope.ru

[8] Перепись-1989 demoscope.ru(жеткиликсиз шилтеме)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Ноокен районунун калктуу конуштары
Шаары	Кочкор-Ата • Шамалды-Сай
Арал айыл аймагы	Арал • Интернационал • Рассвет • Чертак-Таш • Черемушки
Бүргөндү айыл аймагы	Бүргөндү • Жаңы-Арык • Жеңиш • Кичи-Бүргөндү • Кокондук • Курама • Кызыл-Кыя • Ноошкен • Ууру-Жар
Достук айыл аймагы	Шамалды-Сай • Достук • Кудук • Кызыл-Туу • Сары-Камыш • Шың-Сай
Масы айыл аймагы	Масы • Апыртан • Беш-Жыгач • Бөгөт • Кызыл-Туу
Момбеков айыл аймагы	Момбеков • Бостон • Жазгак • Жаңы-Кыштак • Көк-Таш • Кочкор-Ата • Курулуш • Чек
Ноокат айыл аймагы	Курулуш • Кара-Булак • Киров • Коминтерн • Кызыл-Жылдыз • Параканда • Рахманжан
Сакалды айыл аймагы	Сакалды • Аримжан • Бөбүй • Кагазды • Кызыл-Кыргызстан • Чек • Чоң-Багыш • Сай-Бою
Шайдан айыл аймагы	Алма • Бирдик • Жаңы-Арык • Жон-Арык • Көк-Айдар • Тоскоол • Эски-Масы

Кыргызстандагы шаарлар
Борбор	Бишкек
Мамлекеттик деңгээлдеги шаарлар	Бишкек • Ош
Облустук деңгээлдеги шаарлар	Балыкчы • Баткен • Жалал-Абад • Каракол • Кара-Көл • Кызыл-Кыя • Майлуу-Суу • Нарын • Сүлүктү • Талас • Таш-Көмүр • Токмок
Райондук деңгээлдеги шаарлар	Айдаркен • Базар-Коргон • Кадамжай • Кайыңды • Кант • Кара-Балта • Кара-Суу • Кемин • Кербен • Көк-Жаңгак • Кочкор-Ата • Ноокат • Орловка • Өзгөн • Раззаков • Токтогул • Чолпон-Ата • Шамалды-Сай • Шопоков
Курулуп жаткан шаарлар	Асман
Мурдагы шаарлар	Ак-Суу