1-февраль

← февраль →
Дш	Шш	Шр	Бш	Жм	Иш	Жк
			1	2	3	4
5	6	7	8	9	10	11
12	13	14	15	16	17	18
19	20	21	22	23	24	25
26	27	28
2023-ж.

1-февраль - Григорий календары боюнча жылдын 32-күнү, жылдын аягына чейин 333 (толук жылда 334) күн бар.

Майрамдар

• Аба күчтөрүнүн күнү (Никарагуа).
• Кулчулукту жоюу мааракеси (Марокко).
• Федереладык территория күнү (Куала-Лумпур, Лабуан жана Путражайа, Малайзия).
• Баатырлар күнү (Руанда).
• Республиканын эскерүү күнү (Венгрия).
• Улуттук эркиндик күнү (АКШ).

Окуялар

Кыргызстанда

• 1918 - Токмокто Кызыл Аскердин отряддары түзүлгөн.
• 1926 - Кыргыз Автономдуу облусу Кыргыз АССРи болуп жарыяланган.
• 1933 - "Кыргызстан пионери" гезити пайда болгон.
• 1992 - Кыргызстандын башка өлкөдөгү биринчи элчилиги (АКШда) ачылган.
• 1998 - Германиянын Президенти Р. Герцогдун 3 күндүк Кыргызстанга расмий сапары башталган.

Дүйнөдө

• 1709-жыл – Александр Селкрик кеменин кыйроосунан кийин ээн аралдан куткарылды, Даниэл Дефонун «Робинзон Крузо» китебинин прототиби болуп калды.

• 1790-жыл – Нью-Йоркто биринчи жолу АКШнын Жогорку Соту чогулду.
• 1835-жыл – Мароккодо кулчулук жокко чыгарылды.
• 1865-жыл – АКШнын президенти Абрахам Линкольн АКШнын Конституциясына 13-оңдоого кол койду.
• 1884-жыл – англис тилинин Оксфорд сөздүгүнүн биринчи тому жарык көрдү.
• 1893-жыл – Томас A. Эдисон Нью-Жерсиде, Вест Оранжда “Блэк Мария” аттуу биринчи киностудиянын курулушун аяктады.
• 1897-жыл – Сеулда Шинхан банкы ачылды. Түштүк Кореянын эң эски банкы.
• 1918-жыл – Россия Григорий календарын кабыл алды.
• 1924 – Улуу Британия СССРди тааныган.
• 1942-жыл – "Америка үнү", АКШнын федералдык өкмөтүнүн расмий тышкы радио жана телеберүү кызматы программаларын Ок мамлекеттери тарабы карай чыгара баштады.
• 1946 – норвегиялык Тригве Лай БУУнун биринчи Башкы катчысы болуп шайланды.
• 1974 – Куала-Лумпур Малайзиянын федералдык территория катары жарыяланган..
• 1979-жыл – Аятолла Хомейнини 15-жылдык куугунтуктоодон кийин Иран, Тегеранга кайтышы менен куттукташты.
• 1996-жыл – АКШнын Конгресси Коммуникация системасында адеп-ахлак тартибин сактоо тууралуу мыйзамды кабыл алды.
• 1998-жыл – Лиллиан Э. Фишберн контр-адмиралга чейин көтөрүлгөн биринчи афро-америкалык аял болду.

Төрөлгөндөр

• 1459-жыл – Конрад Келтс, немис илимпоз (1508-ж.к.).
• 1552-жыл – Эдвард Коук, англис укукчу жана парламент мүчөсү (1634-ж.к.).
• 1635-жыл – Марквард Гуди, немис археолог (1689-ж.к.).
• 1659-жыл – Джекоб Роггевин, голландиялык изилдөөчү (1729-ж.к.).
• 1687-жыл – Йоганн Адам Биркенсток, немис композитор жана скрипач (1733-ж.к.).
• 1690-жыл – Франческо Мария Верачини, италиялык композитор (1768-ж.к.).
• 1710-жыл – Конрад Эрнст Акерманн, немис актер (1771-ж.к.).
• 1761-жыл – Кристиан Хендрик Персун, түштүк африкалык миколог (1836-ж.к.).
• 1763-жыл - Томас Кэмпбелл, ирландиялык улама (1854-ж.к.).
• 1796-жыл – Абрахам Эмануэл Фрөхлих, швейцариялык акын (1865-ж.к.).
• 1801-жыл – Эмил Литтре, француз лексикограф (1881-ж.к.).
• 1841-жыл – Уильям Дейвенпорт, америкалык фокусник (1877-ж.к.).
• 1844-жыл – Г. Стэнли Холл, америкалык психолог (1924-ж.к.).
• 1851-жыл – Дарем Стивенс, америкалык дипломат (1908-ж.к.).
• 1859-жыл – Виктор Герберт, ирландиялык композитор (1924-ж.к.).
• 1872-жыл – Джером Ф. Донован, америкалык саясий ишмер (1949-ж.к.).
• 1873-жыл – Джозеф Аллард, канадалык скрипач (1947-ж.к.).
• 1874-жыл – Хуго вон Хофманнштал, австриялык жазуучу (1929-ж.к.).
• 1878-жыл – Милан Ходза, словактык саясий ишмер (1944-ж.к.).
• 1882-жыл – Луи Стефен С-Лаурент, Канаданын 12-премьер-министри (1973-ж.к.).
• 1884-жыл – Евгений Замятин, орус жазуучу (1937-ж.к.).
• 1887 – Чарльз Нордхофф, англис жазуучу.
• 1894 – Джон Форд, америкалык өндүрүшчү.
• 1894 - Джеймс П. Жонсон, америкалык композитор.
• 1895-жыл – Конн Смит, канадалык улуттук хоккей лигасынын түзүүчүсү (1980-ж.к.).
• 1897-жыл – Дэнис Робинс (же Франческа Райт, Эшли Френч, Гарриет Грей, Джулия Кейн) британиялык романтикалык аңгемечи (1985-ж.к.).
• 1898-жыл – Лейла Денмарк, америкалык педиатр жана медицина изилдөөчүсу, көк жөтөлгө каршы вакцинанын со-автору.
• 1901-жыл – Кларк Гейбл, америкалык актер (1960-ж.к.).
• 1902-жыл – Лэнгстон Хьюжис - афро-америкалык акын жана жазуучу (1967-ж.к.).
• 1904-жыл – С. Ж. Перелман, америкалык юморист (1979-ж.к.).
• 1905-жыл – Эмилио Г. Сегре, Нобель сыйлыгынын лауреаты (1989-ж.к.).
• 1906-жыл – Адекунбо Адемола, нигериялык Жогорку Сотунун төрагасы (1993-ж.к.).
• 1907-жыл - Хилдегард, америкалык актриса жана ырчы (2005-ж.к.).
• 1907-жыл – Гюнтер Эйх, немис лириги (1972-ж.к.).
• 1907-жыл – Камарго Гуарниери, бразилиялык композитор (1993-ж.к.).
• 1908-жыл – Джордж Пал, венгриялык продюсер (1980-ж.к.).
• 1909-жыл – Жорж Беверли Ши, канадалык ырчы.
• 1910-жыл – Нгапои Нгаванг Жигме, тибет саясий ишмери (2009-ж.к.).
• 1915 – Стэнли Мэтьюс, англис футболчу, "Алтын Топтун" биринчи ээси (2000-ж.к.).
• 1917-жыл – A. K. Хангал, индиялык актер.
• 1917-жыл – Эижи Савамура, жапон бейсболчу (1944-ж.к.).
• 1918-жыл – Мюриэл Спарк, шотландиялык жазуучу (2006-ж.к.).
• 1921-жыл – Патрисия Робинс (псевдоним Клэр Лорример), британиялык жазуучу.
• 1921-жыл - Питер Саллис, англис актер.
• 1921-жыл – Рената Тибалди, италиялык сопрано (2004-ж.к.).
• 1924-жыл – Ричард Хукер, америкалык жазуучу (1997-ж.к.).
• 1924-жыл – Бен Вейдер, канадалык ишкер жана жазуучу (2008-ж.к.).
• 1926-жыл – Шейн Девин, АКШнын федералдык соту (1999-ж.к.).
• 1928-жыл – Том Лантос, америкалык саясий ишмер (2008-ж.к.).
• 1928-жыл – Стюарт Уитмен, америкалык актер.
• 1930-жыл – Шахабуддин Ахмед, Бангладештин мурунку президенти.
• 1930-жыл – Хусейн Мохаммад Эршад, бангладештик саясий ишмер.
• 1931-жыл – Борис Ельцин, Россия Федерациясынын 1-президенти (2007-ж.к.).
• 1932-жыл – Ян Рамберг, швециялык укук профессору жана арбитраж соту.
• 1934-жыл – Боб Шейн, америкалык эл ырларынын аткаруучусу (Кингстоун триосу).
• 1937-жыл – Дон Эверли, америкалык музыкант (Everly Brothers).
• 1937-жыл – Гарретт Моррис, америкалык комик.
• 1937-жыл – Рей Сойер, америкалык ырчы (Dr. Hook & the Medicine Show).
• 1938-жыл – Шерман Хемсли, америкалык комик жана актер.
• 1939-жыл – Фритьоф Капра, австриялык физик.
• 1939-жыл – Клод Франчойс, француз ырчысы (1978-ж.к.).
• 1939-жыл – Пол Гиллмор, америкалык саясий ишмер (2007-ж.к.).
• 1939-жыл – Джо Сэмпл, америкалык джаз пианисти.
• 1940-жыл – Биби Беш, австро-америкалык актриса (1996-ж.к.).
• 1941-жыл – Джерри Спинелли, балдар жазуучусу.
• 1942-жыл – Тэрри Жонс, уэльстик актер жана жазуучу.
• 1942-жыл – Муна Васиф, сириялык-араб актриса жана БУУнун кайрымдуулук элчиси.
• 1944-жыл – Майк Энц, америкалык саясий ишмер, Вайомингден ага сенатор.
• 1944-жыл – Дик Шнайдер, америкалык баскетболчу.
• 1944-жыл – Буркхард Зиси, немис футбол менеджери (2010-ж.к.).
• 1945-жыл – Серж Жойэл, канадалык саясий ишмер.
• 1946-жыл – Крис Кларк, Motown Soul тобунун ырчысы.
• 1946-жыл – Элизабет Слейден, англис актрисасы (2011-ж.к.).
• 1946-жыл – Герхард Велц, немис футболчу.
• 1947-жыл – Майк Брант, израилдик поп ырчы (1975-ж.к.).
• 1947-жыл – Норми Роуи, австралиялык ырчы.
• 1947-жыл – Джессика Савич, америкалык журналист (1983-ж.к.).
• 1948-жыл – Рик Джеймс, америкалык музыкант жана композитор (2004-ж.к.).
• 1950-жыл – Майк Кэмпбелл, америкалык гитарист жана продюсер.
• 1951-жыл – Сонни Лэндрет, америкалык гитарист жана акын.
• 1953-жыл – Брендан Бэтсон, англис футболчу.
• 1954-жыл – Чак Дуковски, америкалык музыкант (Black Flag).
• 1954-жыл – Билл Мами, америкалык актер жана музыкант.
• 1955-жыл – Эрни Камачо, бейсболчу.
• 1956-жыл – Брахманандам, индиялык киноактер.
• 1956-жыл – Майк Китчен, канадалык хоккейчи жана тренер.
• 1957-жыл – Рене Жэкобс, америкалык актриса.
• 1958-жыл – Лютер Блиссетт, англис футболчу.
• 1958-жыл – Рио Хорикава, жапон актер.
• 1958-жыл – Джекки Шрофф, индиялык актер.
• 1961-жыл – Волкер Фрайд, немис хоккейчи.
• 1961-жыл – Дэниел Тэни, НАСАнын астронавты.
• 1962-жыл – Хосе Луис Кусиуффо, аргентиналык футболчу (2004-ж.к.).
• 1962-жыл – Томойасу Хотеи, жапон гитарист.
• 1963-жыл – Такаши Мураками, жапон сүрөтчү.
• 1964-жыл – Марио Пелчат, канадалык ырчы.
• 1964-жыл – Линус Роач, англис актер.
• 1965-жыл – Шерилин Фенн, америкалык актриса.
• 1965-жыл – Брэндон Ли, америкалык актер (1993-ж.к.).
• 1965-жыл – Монаконун ханбийкеси Стефани.
• 1966-жыл – Василис Димитриадис, грек футболчу.
• 1966-жыл – Роб Ли, англис футболчу.
• 1967-жыл – Мэг Кэбот, америкалык жазуучу.
• 1967-жыл – Пэтл Шишупэл Наттху, индиялык саясий ишмер.
• 1968-жыл – Кент Меркер, америкалык бейсболчу.
• 1968-жыл – Лайза Мэри Пресли, америкалык ырчы жана актриса.
• 1968-жыл – Марк Риччи, канадалык хоккейчи.
• 1969-жыл – Габриэль Батистута, аргентиналык футболчу.
• 1969-жыл – Брайен Крауз, америкалык актер.
• 1969-жыл – Жошуа Редмэн, америкалык музыкант.
• 1969-жыл – Патрик Уилсон, америкалык музыкант (Weezer).
• 1970-жыл – Йасуюки Казама, жапон жарыш айдоочу.
• 1970-жыл – Малик Сили, америкалык баскетболчу (2000-ж.к.).
• 1971-жыл – Харалд Мартин Браттбакк, норвегиялык футболчу.
• 1971-жыл – Майкл C. Хэлл, америкалык актер.
• 1971-жыл – Ажай Жадежа, индиялык крикетчи.
• 1971-жыл – Хинден Уолч, америкалык актриса.
• 1971-жыл – Рон Велти, америкалык музыкант.
• 1971-жыл – Златко Захович, словениялык футболчу.
• 1973-жыл – Эндрю ДеКлэрк, америкалык баскетболчу.
• 1973-жыл – Юрий Ландман, музыкант жана сүрөтчү.
• 1973-жыл – Макико Омото, жапон актриса.
• 1974-жыл – Уолтер МакКарти, америкалык баскетболчу.
• 1975-жыл – Катерина Таноу, грек спринтер.
• 1976-жыл – Фил Иви, америкалык покерчи.
• 1977-жыл – Кевин Килбэйн, ирландиялык футболчу.
• 1977-жыл – Роберт Трэйлор, америкалык баскетболчу (2011-ж.к.).
• 1978-жыл – Доменик Дэвис, уэльстик регбичи.
• 1978-жыл – Тим Хардинг, австралиялык ырчы.
• 1979-жыл – Жули Августиниак, америкалык футболчу.
• 1979-жыл – Валентин Элизалде, мексикалык ырчы (2006-ж.к.).
• 1979-жыл – Рэйчел ЛеФевре, канадалык актриса.
• 1980-жыл – Моисес Муноз, мексикалык футболчу.
• 1980-жыл – Отилино Тенорио, эквадордук футболчу (2005-ж.к.).
• 1981-жыл – Роб Остин, британиялык жарыш айдоочу.
• 1981-жыл – Луис Лама, анголалык футболчу.
• 1981-жыл – Грэм Смит, түштүк африкалык крикетчи.
• 1982-жыл – Гэвин Хэнсон, уэльстик регбичи.
• 1982-жыл – Шоаиб Малик, пакистандык крикетчи.
• 1983-жыл – Кевин Мартин, америкалык баскетболчу.
• 1983-жыл – Йурген Ван Ден Брук, белгиялык велосипедист.
• 1983-жыл – Эндрю Ван Вингарден, музыкант (MGMT).
• 1984-жыл – Дарэн Флэтчер, шотландиялык футболчу.
• 1984-жыл – Ли Томпсон Янг, америкалык актер.
• 1985-жыл – Жоди Гордон, австралиялык актриса жана модель.
• 1987-жыл – Хизер Моррис, америкалык актриса жана балерина.
• 1987-жыл – Жузеппе Росси, италиялык футболчу.
• 1987-жыл – Монтарио Хардести, америкалык футбол оюнчусу.
• 1988-жыл – Марк Хилей, британиялык компьютер оюндарынын иштеп чыгуучусу.
• 1988-жыл – Бретт Андерсон, америкалык бейсболчу.
• 1989-жыл – Рики Пинхейро, португалиялык футболчу.
• 1990-жыл – Лаура Марлинг, англис ырчы-акын.
• 1991-жыл – Лука Калдирола, италиялык футболчу.

Кайтыш болгондор

• 1734-жыл – Джон Флоэр, англис дарыгер жана жазуучу (1649-ж.т.).
• 1743-жыл – Жузеппе Оттавио Питони, италиялык композитор (1657-ж.т.).
• 1851-жыл – Мэри Шелли, англис жазуучу (1797-ж.т.).
• 1893-жыл – Джордж Генри Сандерсон, Сан-Францисконун мэри (1824-ж.т.).
• 1897-жыл – Константин вон Эттингсхаузен, австриялык геолог (1826-ж.т.).
• 1903-жыл – Джордж Габриэл Топит, ирландиялык физик (1819-ж.т.).
• 1907-жыл – Алай ханышасы Курманжан датка каза болгон
• 1928-жыл – Хагги Женингс, америкалык бейсболчу жана менеджер (1869-ж.т.).
• 1940-жыл – Филип Фрэнсис Ноулан, илимий фантастика жазуучусу (1888-ж.т.).
• 1944-жыл – Пьет Мондриаан, голландиялык сүрөтчү (1872-ж.т.).
• 1949-жыл – Герберт Штотхарт, америкалык композитор (1885-ж.т.).
• 1957-жыл – Фридрих Паулюс, немис генерал (1890-ж.т.).
• 1958-жыл – Клинтон Дэвисон, америкалык физик, Нобель сыйлыгынын лауреаты (1888-ж.т.).
• 1968-жыл – Джекоб ван дер Годин, нидерланд-израилдик ветеринар илимпоз (1891-ж.т.).
• 1970-жыл – Алфред Реньи, венгриялык математик (1921-ж.т.).
• 1976-жыл – Вернер Хейзенберг, немис физик, Нобель сыйлыгынын лауреаты (1901-ж.т.).
• 1976-жыл – Джордж Хиппл, америкалык илимпоз, Нобель сыйлыгынын лауреаты (1878-ж.т.).
• 1979-жыл – Абди Ипекчи, түрк журналист (1929-ж.т.).
• 1981-жыл – Дональд Уиллис Дуглас, америкалык учак өндүрүшчү (1892-ж.т.).
• 1981-жыл – Гэир Твеитт, норвегиялык композитор (1908-ж.т.).
• 1986-жыл – Альва Мирдал, швед саясий ишмер, дипломат жана жазуучу, Нобель сыйлыгынын лауреаты (1902-ж.т.).
• 1987-жыл – Алессандро Бласетти, италиялык режиссер (1900-ж.т.).
• 1988-жыл – Хизер О'Рурк, америкалык актриса (1975-ж.т.).
• 1989-жыл – Элайн де Кунинг, америкалык сүрөтчү (1918-ж.т.).
• 1991-жыл – Кэрол Демпстер, америкалык актриса (1901-ж.т.).
• 1991-жыл – Фил Ватсон, канадалык хоккейчи жана тренер (1914-ж.т.).
• 1999-жыл – Пол Мэллон, америкалык филантроп (1907-ж.т.).
• 2002-жыл – Хилдегард Кнеф, немис актриса, ырчы жана жазуучу (1925-ж.т.).
• 2006-жыл – Дик Басс, америкалык футбол оюнчусу (1937-ж.т.).
• 2007-жыл – Жиан Карло Менотти, италиялык композитор (1911-ж.т.).
• 2007-жыл – Уитни Баллиетт, америкалык джаз сынчысы (1926-ж.т.).
• 2007-жыл – Рей Беррес, америкалык бейсболчу (1907-ж.т.).
• 2007-жыл – Ахмад Абу Лабан, даниялык мусулман жетекчи (1946-ж.т.).
• 2010-жыл – Джастин Мэнтелл, америкалык сүрөтчү жана актер (1982-ж.т.).