Европа өлкөлөрүнүн жана көз каранды аймактарынын тизмеси

Бул тизмеде Европада жайгашкан суверендүү өлкөлөрдүн жана көз каранды аймактардын борборлору, тилдери, валюталары, калкынын саны, жер аянты көрсөтүлгөн.

Жалпысынан Европада 65 мамлекет жайгашкан. Алардын ичинен 50 көз карандысыз мамлекет, 9 көз каранды аймак жана 6 таанылбаган республика. 14 мамлекет аралдарда, 19 мамлекет континенттин ичинде, 32 мамлекет океандардын жээгинде жайгашкан^[1].

Европанын саясий чек арасы жана мамлекеттердин саны ар кандай саясий уюмдар тарабынан колдонулган аныктамаларга жараша өзгөрөт:

Европа Кеңеши жана Адам укуктары боюнча соту — 46 мамлекет.
Европалык жогорку билим берүү мейкиндиги — 48 мамлекет.
Европанын маданий конвенциясы жана Европанын Олимпиада комитети — 50 мамлекет.

Төмөнкү мамлекеттер Европада жана Азияда да жайгашкан деп эсетелет^[2]:

Мамлекеттердин жана аймактардын тизмеси

Бириккен Улуттар Уюмуна мүчө жана байкоочу мамлекеттер

*	= Европа Бирлигине мүчө өлкө^[3]

Аталышы^[4]^[5]	Расмий аталышы^[4]^[5]	ISO^[4]^[5]	Борбору^[6]	Аянты (км²)^[7]	Калкы^[8]	Тили	Акча бирдиги
Албания	Албания Республикасы	ALB	Тирана	28 748 км²	2 854 710	Албан тили	Албания леки
Андорра		AND	Андорра-Ла-Вилья	468 км²	79 034	Каталан тили	Евро
Армения	Армения Республикасы	ARM	Ереван	29 743 км²	2 790 974	Армян тили	Армения драмы
Австрия*	Австрия Республикасы	AUT	Вена	83 871 км²	8 922 082	Немис тили	Евро
Азербайжан	Азербайжан Республикасы	AZE	Баку	86 600 км²	10 312 992	Азербайжан тили	Азербайжан манаты
Беларусь	Беларусь Республикасы	BLR	Минск	207 600 км²	9 578 167	Беларус тили	Беларусь рубли
Бельгия*	Бельгия Падышалыгы	BEL	Брюссель	30 528 км²	11 611 419	Немис тили	Евро
Босния жана Герцеговина		BIH	Сараево	51 197 км²	3 270 943	Серб тили, хорват тили, босния тили	Босния жана Герцеговинанын конвертирленген маркасы
Болгария*	Болгария Республикасы	BGR	София	110 879 км²	6 885 868	Болгар тили	Болгария леви
Хорватия*	Хорватия Республикасы	HRV	Загреб	56 594 км²	4 060 135	Хорват тили	Евро
Кипр*	Кипр Республикасы	CYP	Никосия	9 251 км²	1 244 188		Евро
Чехия*	Чех Республикасы	CZE	Прага	78 867 км²	10 510 751	Чех тили	Чехия кронасы
Дания*	Дания Падышалыгы	DNK	Копенгаген	42 933 км²	5 854 240	Дат тили	Дания кронасы
Эстония*	Эстония Республикасы	EST	Таллин	45 228 км²	1 328 701	Эстон тили	Евро
Финляндия*	Финляндия Республикасы	FIN	Хельсинки	338 145 км²	5 535 992	Финн тили	Евро
Франция*	Франция Республикасы	FRA	Париж	643 427 км²	64 531 444	Француз тили	Евро
Грузия		GEO	Тбилиси	69 700 км²	3 757 980	Грузин тили	Грузия лариси
Германия*	Германия Федеративдик Республикасы	DEU	Берлин	357 022 км²	83 408 554	Немис тили	Евро
Греция*		GRC	Афины	131 957 км²	10 445 365	Грек тили	Евро
Мажарстан*		HUN	Будапешт	93 028 км²	9 709 786	Мажар тили	Мажарстан форинти
Исландия		ISL	Рейкьявик	103 000 км²	370 335	Исланд тили	Исландия кронасы
Ирландия*		IRL	Дублин	70 273 км²	4 986 526	Ирланд тили	Евро
Италия*	Италия Республикасы	ITA	Рим	301 340 км²	59 240 329	Италян тили	Евро
Казакстан	Казакстан Республикасы	KAZ	Астана	2 724 900 км²	19 196 465	Казак тили, орус тили	Казак теңгеси
Латвия*	Латвия Республикасы	LVA	Рига	64 589 км²	1 873 919	Латыш тили	Евро
Лихтенштейн	Лихтенштейн княздыгы	LIE	Вадуц	160 км²	39 039	Немис тили, француз тили	Швейцария франкы
Литва*	Литва Республикасы	LTU	Вильньюс	65 300 км²	2 786 651	Литов тили	Евро
Люксембург*	Люксембург Герцогствосу	LUX	Люксембург	2 586 км²	639 321	Немис тили, француз тили, люксембург тили	Евро
Мальта*	Мальта Республикасы	MLT	Валлетта	316 км²	526 748	Мальта тили, англис тили	Евро
Молдова	Молдова Республикасы	MDA	Кишенев	33 851 км²	3 061 506	Румын тили	Молдова лейи
Монако	Монако Княздыгы	MCO	Монако	2 км²	36 686	Француз тили	Евро
Черногория	Черногория Республикасы	MNE	Подгорица	13 812 км²	627 859		Евро
Нидерланд*	Нидерланд Падышалыгы	NLD	Амстердам	41 543 км²	17 501 696	Нидерланд тили, батыш фриз тили	Евро
Түндүк Македония	Түндүк Македония Республикасы	MKD	Скопье	25 713 км²	2 103 330	Македон тили	Македон денары
Норвегия	Норвегия Падышалыгы	NOR	Осло	323 802 км²	5 403 021	Норвег тили	Норвегия кронасы
Польша*	Польша Республикасы	POL	Варшава	312 685 км²	38 307 726	Польша тили	Польша злотыйы
Португалия*	Португалия Республикасы	PRT	Лиссабон	92 090 км²	10 290 103	Португал тили	Евро
Румыния*		ROU	Бухарест	238 391 км²	19 328 560	Румын тили	Румын лейи
Орусия	Орусия Федерациясы	RUS	Москва	17 098 242 км²	145 102 755	Орус тили	Орусия рубли
Сан-Марино	Сан-Марино Республикасы	SMR	Сан-Марино	61 км²	33 745	Италян тили	Евро
Сербия	Сербия Республикасы	SRB	Белград	88 361 км²	7 296 769	Серб тили	Сербия динары
Словакия*	Сан-Марино Республикасы	SVK	Братислава	49 035 км²	5 447 622	Словак тили	Евро
Словения*	Словения Республикасы	SVN	Любляна	20 273 км²	2 119 410	Словен тили	Евро
Испания*	Испания Падышалыгы	ESP	Мадрид	505 370 км²	47 486 935	Испан тили	Евро
Швеция*	Швеция Падышалыгы	SWE	Стокгольм	450 295 км²	10 467 097	Швед тили	Швед кронасы
Швейцария	Швейцария Конфедерациясы	CHE	Берн	41 277 км²	8 691 406	Немис тили	Швейцария франкы
Түркия (түрк. Türkiye)	Түркия Республикасы (түрк. Türkiye Cumhuriyeti)	TUR	Анкара	783 562 км²	84 775 404	Түрк тили	Түрк лирасы
Украина		UKR	Киев	603 550 км²	43 531 422	Украин тили	Украина гривнасы
Улуу Британия	Улуу Британия жана Түндүк Ирландия Бириккен Падышалыгы	GBR	Лондон	243 610 км²	67 281 039	Англис тили	Фунт стерлинг
Ватикан	Ватикан шаар-мамлекети	VAT	Ватикан	0,49 км²	511	Латын тили	Евро

Суверендүү жарым-жартылай таанылган мамлекеттер

Аталышы^[4]^[5]	Расмий аталышы^[4]^[5]	Макамы	Борбору^[6]	Аянты (км²)^[7]	Калкы^[8]	Акча бирдиги
Абхазия	Абхазия Республикасы	Грузия тарабынан курамындагы автономдуу республикасы деп саналат. БУУга мүчө беш мамлекет тарабынан таанылган.^[9]	Сухум	8 660 км²^[10]	250 000^[11]	Орусия рубли
Косово	Косово Республикасы	Сербия көз карандысыздыгы тааныбайт жана таанылышына каршу. БУУга мүчө 104 мамлекет тарабынан таанылган.^[12]	Приштина	10 887 км²	1 836 529^[13]	Евро
Түндүк Кипр	Түндүк Кипр Түрк Республикасы	Кипр Республикасынын курамында деп санадат. Түркия тарабынан гана таанылган.^[14]	Түндүк Никосия	3 355 км²	294 906^[15]	Түрк лирасы
Түштүк Осетия	Түштүк Осетия Республикасы	Грузия тарабынан курамындагы аймак деп саналат. БУУга мүчө беш мамлекет тарабынан таанылган.^[9]	Цхинвал	3 900 км²^[16]	56 000^[17]	Орусия рубли
Приднестров Молдова Республикасы	Приднестров Молдова Республикасы	Молдова тарабынан курамындагы аймак деп саналат. Де-факто көз карандысыз мамлекет, БУУга мүчө эмес эки мамлекет тарабынан таанылган.^[18]	Тирасполь	3 500 км²^[19]	347 251	Приднестров рубли

Көз каранды аймактар

Аталышы^[4]^[5]	Расмий аталышы^[4]^[5]	Макамы	Борбору^[6]	Аянты (км²)^[7]	Калкы^[8]	Акча бирдиги
Акротири жана Декелия	Акротири жана Декелиянын эгемендүү базалык аймактары	Улуу Британиянын деңиздин ары жагындагы аймагы	Эпископи	254	15 700	Евро
Фарер аралдары	Фарер аралдары	Дания Падышалыгынын курамына кирген аймак	Торсхавн	1 393	54 000	Фарер кронасы, Дания кронасы
Гибралтар^[20]		Улуу Британиянын деңиздин ары жагындагы аймагы	Гибралтар	6,5	29 185	Фунт стерлинг, гибралтар фунту
Гернси	Гернси аймагы	Улуу Британия Падышачылыгына таандык аймак^[21]^[22]^[23]	Сент-Питер-Порт	78	65 849	Фунт стерлинг, гернси фунту
Мэн аралы	Мэн аралы	Улуу Британия Падышачылыгына таандык аймак^[21]^[22]^[23]	Дуглас	572	86 866	Фунт стерлинг, Мэн аралынын фунту
Жерси аралы	Жерси аралы	Улуу Британия Падышачылыгына таандык аймак^[21]^[22]^[23]	Сент-Хелиер	118	96 513	Фунт стерлинг, жерси фунту

Өзгөчө макамы бар аймактар

*	= Европа Бирлигинин бир бөлүгү, бирок айрым атайын өзгөчөлүктөрү болушу мүмкүн.

Аталышы^[4]^[5]	Расмий аталышы^[4]^[5]	Макамы	Борбору^[6]	Аянты (км²)^[7]	Калкы^[8]	Акча бирдиги
Аланд ^*^[24]	Аланд аралдары	Финляндиянын өзүн-өзүн башкарган, кеңири автономияга ээ болгон аймак^[25]	Мариехамн	6 787 км²^[26]	27 500^[26]	Евро
Түндүк Ирландия		Улуу Британиянын бир бөлүгү^[27]	Белфаст^[28]	14 130 км² ^[28]	1 810 863^[29]	Фунт стерлинг
Шпицберген		Шпицберген келишими менен аныкталган Норвегиянын атайын аймагы^[30]	Лонгйир	2 045 км²	2 019^[13]	Норвегия кронасы

Булактар

↑ Countries of Europe (list and map; 2025)
↑ List of Countries in Europe
↑ Европа Бирлигине мүчө өлкөлөр.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 ^4.4 ^4.5 ^4.6 ^4.7 ^4.8 CIA. The World Factbook. Field Listing- Names
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 ^5.4 ^5.5 ^5.6 ^5.7 ^5.8 UNGEGN List of Country Names
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 CIA. The World Factbook. Field Listing - Capital
↑ ^7.0 ^7.1 ^7.2 ^7.3 CIA. The World Factbook. Field Listing - Area
↑ ^8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 UN. World Population Prospects 2024
↑ ^9.0 ^9.1 Tuvalu Retracts Recognition of Abkhazia, South Ossetia.
↑ Abkhazia (autonomous republic, Georgia). Britannica.com.
↑ Regions and territories: Abkhazia, BBC News (8 February 2011).
↑ Najčešća pitanja - Kancelarija za Kosovo i Metohiju, Vlada Republike Srbije.
↑ ^13.0 ^13.1 Country Comparison :: Population. Central Intelligence Agency. Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 27 -сентябрь (аяк оона) 2011.
↑ Cyprus. Encyclopædia Britannica.
↑ Turkish Cyprus announces population as 294,906. World Bulletin (9 December 2011).
↑ South Ossetia.
↑ Regions and territories: South Ossetia, BBC News.
↑ Ker-Lindsay, James (2012). The Foreign Policy of Counter Secession: Preventing the Recognition of Contested States. p. 53. ISBN 9780199698394. .
↑ Transdniestria (separatist enclave, Moldova). Britannica.com.
↑ Gibraltar; Politics. The Guardian.
↑ ^21.0 ^21.1 ^21.2 Supreme Court decision. Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 8 -октябрь (тогуздун айы) 2016.
↑ ^22.0 ^22.1 ^22.2 Queen and Crown dependencies page of the official website of the British Monarchy. Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 21 -сентябрь (аяк оона) 2012.
↑ ^23.0 ^23.1 ^23.2 Ministry of Justice's fact sheet on the UK's relationship with the Crown Dependencies
↑ Local self-government, territorial integrity, and protection of minorities: proceedings of the UniDem Seminar organised in Lausanne on 25–27 April 1996, in co-operation with the Swiss Institute of Comparative Law. Strasbourg: Council of Europe. 1996. pp. 32–35. ISBN 92-871-3173-2.
↑ Independence.
↑ ^26.0 ^26.1 Åland Official Tourist Gateway - Facts.
↑ Good Friday Agreement.
↑ ^28.0 ^28.1 The Countries of the UK. Office for National Statistics (United Kingdom).
↑ Northern Ireland Statistics & Research Agency. Census 2011 Key Statistics for Northern Ireland (December 2012).
↑ The Svalbard Treaty. Governor of Svalbard (9 April 2008). Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 6 -май (бугу) 2012.

Тышкы шилтемелер

[1] Countries of Europe (list and map; 2025)

[2] List of Countries in Europe

[3] Европа Бирлигине мүчө өлкөлөр.

[:0-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 ^4.4 ^4.5 ^4.6 ^4.7 ^4.8 CIA. The World Factbook. Field Listing- Names

[:1-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 ^5.4 ^5.5 ^5.6 ^5.7 ^5.8 UNGEGN List of Country Names

[:2-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 CIA. The World Factbook. Field Listing - Capital

[:3-7] 7.0 ^7.1 ^7.2 ^7.3 CIA. The World Factbook. Field Listing - Area

[:4-8] 8.0 ^8.1 ^8.2 ^8.3 UN. World Population Prospects 2024

[ABKSO-9] 9.0 ^9.1 Tuvalu Retracts Recognition of Abkhazia, South Ossetia.

[10] Abkhazia (autonomous republic, Georgia). Britannica.com.

[Abkhazia-11] Regions and territories: Abkhazia, BBC News (8 February 2011).

[12] Najčešća pitanja - Kancelarija za Kosovo i Metohiju, Vlada Republike Srbije.

[Population-13] 13.0 ^13.1 Country Comparison :: Population. Central Intelligence Agency. Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 27 -сентябрь (аяк оона) 2011.

[14] Cyprus. Encyclopædia Britannica.

[15] Turkish Cyprus announces population as 294,906. World Bulletin (9 December 2011).

[16] South Ossetia.

[South_Ossetia-17] Regions and territories: South Ossetia, BBC News.

[countersecession-18] Ker-Lindsay, James (2012). The Foreign Policy of Counter Secession: Preventing the Recognition of Contested States. p. 53. ISBN 9780199698394. .

[19] Transdniestria (separatist enclave, Moldova). Britannica.com.

[20] Gibraltar; Politics. The Guardian.

[Supreme_Court_decision-21] 21.0 ^21.1 ^21.2 Supreme Court decision. Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 8 -октябрь (тогуздун айы) 2016.

[royal.gov.uk-22] 22.0 ^22.1 ^22.2 Queen and Crown dependencies page of the official website of the British Monarchy. Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 21 -сентябрь (аяк оона) 2012.

[gov.uk-23] 23.0 ^23.1 ^23.2 Ministry of Justice's fact sheet on the UK's relationship with the Crown Dependencies

[24] Local self-government, territorial integrity, and protection of minorities: proceedings of the UniDem Seminar organised in Lausanne on 25–27 April 1996, in co-operation with the Swiss Institute of Comparative Law. Strasbourg: Council of Europe. 1996. pp. 32–35. ISBN 92-871-3173-2.

[25] Independence.

[Åland_Islands-26] 26.0 ^26.1 Åland Official Tourist Gateway - Facts.

[27] Good Friday Agreement.

[ONS_Countries-28] 28.0 ^28.1 The Countries of the UK. Office for National Statistics (United Kingdom).

[Northern_Ireland_Statistics_&_Research_Agency_2012-29] Northern Ireland Statistics & Research Agency. Census 2011 Key Statistics for Northern Ireland (December 2012).

[30] The Svalbard Treaty. Governor of Svalbard (9 April 2008). Текшерилген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2025. Түп булактан архивделген күнү 6 -май (бугу) 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

Европа өлкөлөрү
Эгемендүү мамлекеттер	Австрия · Азербайжан¹ · Албания · Андорра · Беларусь · Бельгия · Болгария · Босния жана Герцеговина · Ватикан · Германия · Грекия · Грузия¹ · Дания · Ирландия · Исландия · Испания · Италия · Казакстан² · Латвия · Литва · Лихтенштейн · Люксембург · Мажарстан · Мальта · Молдавия · Монако · Черногория · Нидерланд · Норвегия · Орусия² · Польша · Португалия · Румыния · Сан-Марино · Сербия · Словакия · Словения · Түндүк Македония · Түркия² · Украина · Улуу Британия · Финляндия · Франция · Хорватия · Чехия · Швейцария · Швеция · Эстония
Таанылбаган жана жарым-жартылай таанылган мамлекеттер	Косово · Приднестровье
Көз каранды аймактар	Аланд аралдары · Гернси · Гибралтар · Жерси · Мэн аралы · Фарер аралдары · Шпицберген · Ян-Майен
¹ Европа менен Азиянын ортосундагы чек аранын өтүшүнө байланыштуу, негизинен же толугу менен Азияда. ² Негизинен Азияда.