Түркия

	Түркия Республикасы; түрк. Türkiye Cumhuriyeti
Мамлекеттик Желеги	Мамлекеттик Герби
	Урааны: «Yurtta Barış, Dünyada Barış»; «Үйдө тынчтык, дүйнөдө тынчтык»
	Гимн: «İstiklâl Marşı»; «Эгемендүүлүк маршы»
Негизделген	29-чи октябрь 1923-ж.
Расмий тили	Түркчө
Борбор шаары	Анкара
Ири шаарлар	Ыстанбул, Анкара, Измир, Бурса, Адана
Президенти; Вице-президенти; Ассамблеянын президенти	Режеп Тайип Эрдоган; Фуат Октай; Мустафа Сентоп
Аянты; • Жалпы; • Суу бетинин %.	4-чү - дүйнөдө; 783.562 km2 км²; 13.930 km2
Калкы; • Бааланган (2019); • Жыштыгы	; 83.154.997 адам (18-чү); 105/km2 ад./км²
ИДП (САМ); • Бардыгы (2019); • Ар бир жанга	; 2,274 трлн $ (13-чи); 27.391 $
АДӨИ ( 2018)	▲ 0.806 (өтө жогору) (59-чи)
Этнохороним	Түрктөр,; жана Түркия кирет
Акча бирдиги	Түрк лирасы; (TRY, ₺)
Домени	.tr
ISO коду	TR
ЭОК коду	TUR
Телефон коду	+90
Убакыт аралыгы	UTC +3

Түркия (түрк. Türkiye - Түркие), расмий аты Түркия Республикасы (түрк. Türkiye Cumhuriyeti) — Европа жана Азия материктеринин ортосунда, Кичи Азиянын түндүгүндө жайгашкан. Түркия Республикасы 1923-жылы Осмон империясы жоюлгандан кийин Мустафа Кемал Ататүрк тарабынан негизделген. Түркиянын валютасы - түрк лирасы.

Борбору[оңдоо | булагын оңдоо]

Түркия Республикасынын борбору - Анкара (Ankara). Деңиз денгеелинен 950 м жайгашкан. Стамбул шаарындан кийин экинчи чоң шаар. Байыркы аты Ангора (Angora). Калкы - 5.153.000 киши.

Анкаранын райондору, кичирайондору.

Бөлгөлөр[оңдоо | булагын оңдоо]

Негизги макала: Түркиянын административдик-аймактык түзүлүшү

7 чоң бөлгөсү бар. 1. Акдеңиз бөлгөсү (Akdeniz Bölgesi) 2. Чыгыш Анадолу бөлгөсү (Doğu Anadolu Bölgesi) 3.Эге бөлгөсү (Ege Bölgesi) 4. Түштүк-чыгыш Анадолу бөлгөсү (Güneydoğu Anadolu Bölgesi) 5. Орто Анадолу бөлгөсү (İç Anadolu Bölgesi) 6. Мармара бөлгөсү (Marmara Bölgesi) 7. Карадеңиз бөлгөсү (Karadeniz Bölgesi)

Шаарлары[оңдоо | булагын оңдоо]

Шаар калкынын саны боюнча 1 миллион кишиден көп тогуз ири шаарлары бар: Ыстанбул - 11 174 257, Анкара - 4 140 890, Измир - 3 175 133, Бурса - 1 979 999, Адана - 1 611 262, Конйа - 1 412 343, Газыантеп - 1 342 518, Анталья - 1 127 634, Мерсин - 1 056 331 киши.

Тил[оңдоо | булагын оңдоо]

Негизги макала: Түрк тили

Ыстамбул шаарынын диалекти ырасмий тил катары кабыл алынган.

Дин[оңдоо | булагын оңдоо]

Калктын 85

% пайызы мусулман (Ислам динин тутушат).

Ыстанбулдагы мечит.

Демография[оңдоо | булагын оңдоо]

Туркиянын 1927 - 2007 жылдары арасындагы Демографик айрымы.

Калктын акыркы тенденциялары^[2]
жыл	калктын саны (31-декабрга карата)	эволюция
2008	71517100
2009	72561312	+ 1,46 %
2010	73722988	+ 1,60 %
2011	74724269	+ 1,36 %
2012	75627384	+ 1,21 %
2013	76667864	+ 1,38 %
2014	77695904	+ 1,34 %
2015	78741053	+ 1,35 %
2016	79814871	+ 1,36 %
2017	80810525	+ 1,25 %
2018	82003882	+ 1,47 %

Кооз жерлер[оңдоо | булагын оңдоо]

Каунос шаары азыркы Түркиянын аймагында жайгашкан, бирок, туристтер үчүн жетиштүү популярдуу эмес. Бирок, ошентсе да бул жакка келгендердин көпчүлүгү биздин доорго чейин угулуучу майда көмүү үчүн биринчи болуп кетишүүдө.^[3]

Gallery[оңдоо | булагын оңдоо]

Аныткабир, Анкара.
Истанбул.
Истанбул.
Истанбул
Анкара.
Анкара.
Измир.
Памуккале травертин
Levent
Эскишехир
Анталья.
Анталья.
Диярбакыр
Ayia Sophia музейи
Улуу жазуучу, Осмон үйү
Анталия
Карс, Ани урандылары
57-полктун шейиттери

Түрк акындары[оңдоо | булагын оңдоо]

Негизги ; Жемал Огуз Өжал, Юнус Эмре

Телекөрсөтүүлөр[оңдоо | булагын оңдоо]

Дүйнөдө түрк телекөрсөтүүлөрүнө, ар кандай форматтагы программаларга жана анимациялык фильмдерге суроо-талап өсүүдө. Бүгүнкү күндө түрк киносу америкалык фильмдерден кийин дароо эле дүйнөдө бекем орунду ээлейт.^[4]

Жазуулар[оңдоо | булагын оңдоо]

Уикипедияда «Түркия»
порталы бар

↑ Human Development Report 2019 (англ.). БУУнун текшерүү программасы. — Доклад о человеческом развитии (2019) на сайте Программы развития ООН. Текшерилген күнү 13 -сентябрь (аяк оона) 2019.
↑ Welcome to Turkish Statistical Institute (TurkStat)'s. Turkstat.gov.tr (9 -июнь (кулжа) 2019). Текшерилген күнү 23 Апрель 2020. Түп булактан архивделген күнү 9 -июль (теке) 2019..
↑ Түркия кызыктуу.
↑ Дүйнөдө түрк телекөрсөтүүлөрүнө суроо-талап өсүүдө.

Шилтемелер[оңдоо | булагын оңдоо]

ТР президентинин интернет сайты Archived 2007-08-24 at the Wayback Machine
ТР Парламенти Archived 2018-08-18 at the Wayback Machine
Кабар жана маалымат булагы
Түркия, ТКТР, Азербайжан гезиттери
Турецкое телевидение
Түркиялык Казактар уйуму Archived 2017-05-18 at the Wayback Machine
Түркиялык Кыргыздар уйуму Archived 2017-12-25 at the Wayback Machine
Түркиялык Кыргыздардын башчысы

Түрк тилдүү мамлекеттер
Азербайжан \| Казакстан \| Кыргызстан \| Түркия \| Түркмөнстан \| Өзбекстан

[1] Human Development Report 2019 (англ.). БУУнун текшерүү программасы. — Доклад о человеческом развитии (2019) на сайте Программы развития ООН. Текшерилген күнү 13 -сентябрь (аяк оона) 2019.

[2] Welcome to Turkish Statistical Institute (TurkStat)'s. Turkstat.gov.tr (9 -июнь (кулжа) 2019). Текшерилген күнү 23 Апрель 2020. Түп булактан архивделген күнү 9 -июль (теке) 2019..

[3] Түркия кызыктуу.

[4] Дүйнөдө түрк телекөрсөтүүлөрүнө суроо-талап өсүүдө.

[1]

[2]

[3]

[4]