Актиний
Актиний (лат. Actinium, гр. ἀκτίς -нур, Ac) – Д. И. Менделеев мезгилдик системасы 7-мезгилинин III В группа элементи. К.н. 89, ат. м. 227. А. массалык сандары 209Ас – 232Ас болгон 24 изотобу белгилүү, алардын ичинен жаратылышта массалык саны 225Ас, 227Ас жана 228Ас болгон изотоптору табылган; бир кыйла туруктуу изотобу 227Ас саналат. А. жер кыртышында таралышы м. боюнча
6 10-10 % барабар. А-ди 1899-ж. фр. химиги Андрэ Дебьерн ачкан. А. - күмүш түстүү ак металл; балкып эрүү темп-расы 1040-500С; кайноо темп-расы 33000С; бирикмелеринде +3 окистенүү даражасын көрсөтөт. А. активдүү металл. Ал абада окистенип, Ас2О3 пайда кылат. Галогендер, туз жана азот к-таларында жакшы эрийт. А. туздары ак түстө, ал эми эритмелери түссүз болот. А. хлоридин калий буусу менен калыбына келтирүүдөн алынат:
AcCl3 + 3K t Ас + 3kcl;
О. эле А. 226Ra нейтрон менен бомбалоо менен алууга болот:
226Ra + 01n 88227Ra + b- 89227Ac
Колдонулган адабияттар
- Химия: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2004. - 422 б. ISBN 9967-14-021-6
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||
| 1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||
| 5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||
| 6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||
| 7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||