Диспрозий
Диспрозий (лат. Disprosium, Dy) – Д. И. Менделеев мезгилдик системасы 6-мезгилинин IIIВ группа элементи. К.н. 66, ат. м. 162,50. Д. массалык саны 147Dу – 167Dу болгон 21 изотобу белгилүү, алардын ичинен массалык саны 156Dу, 158Dу, 160Dу, 161Dу, 162Dу, 163Dу, 164Dу болгон жети изотобу жаратылышта кезигет. Д. жер кыртышында 4,5×10-4 % санда кездешет. 1886-ж. Лекок де Буабодран тарабынан Д. оксиди табылган. Бирок 20-ж. кийин гана Урбен салыштырмалуу таза Д. алган. Д. - күмүш түстүү ак металл; балкып эрүү темп-расы 1407оС; кайноо темп-расы 2600оС; бирикмелеринде +3 окистенүү даражасын көрсөтөт; анын окистенүү-калыбына келүү потенциалы -2,35 барабар. Азыркы учурда Д. жогорку бирикмелерин ысытуу аркылуу кальциотермиялык ыкма менен алынат:
2Dy2O3 + 6F2 = 4 DyF3 + 3O2 ; 2 DyF3 + 3Ca = 2 Dy + 3CaF2.
магниттик куймалар, атайын жасалган айнектер курамына кошулат. Металлды легирлөөдө, радиоэлектроникада, хим. ө. ж-да катализатор катары, о. эле медицинада тери ооруларын дарылоодо да колдонулат.
Колдонулган адабияттар
- Химия: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2004. - 422 б. ISBN 9967-14-021-6
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||
|