Википедия:Vital articles

Википедия дан

This is a list of basic subjects for which Wikipedia should have a corresponding high-quality article, and ideally a featured article. It also serves as a centralized watchlist and tracks the status of some of Wikipedia's most essential articles.

Ideally this page should list approximately 1,000 of the most vital Wikipedia articles.

Biography - Өмүр баян[булагын түзөтүү]

Actors, dancers and models - Актёрлор, бийчилер жана моделдер[булагын түзөтүү]

  1. Bernhardt, Sarah - Сара Бернар
  2. Chaplin, Charlie - Чарли Чаплин
  3. Dietrich, Marlene - Марлен Дитрих
  4. Monroe, Marilyn - Мэрилин Монро

Artists and architects - Сүрөтчүлөр жана архитекторлор[булагын түзөтүү]

  1. Le Corbusier - Ле Корбьюзе
  2. Dalí, Salvador - Сальвадор Дали
  3. Dürer, Albrecht - Альбрехт Дюрер
  4. Gogh, Vincent van - Винсент Ван Гог
  5. Goya, Francisco - Франсиско Гойя
  6. Hokusai, Katsushika - Кацушика Хокусай
  7. Kahlo, Frida - Фрида Кало
  8. Leonardo da Vinci - Леонардо да Винчи
  9. Matisse, Henri - Анри Матисс
  10. Michelangelo - Микеланжело
  11. Picasso, Pablo - Пабло Пикассо
  12. Raphael - Рафаэль
  13. Rembrandt - Рембрандт
  14. Rubens, Peter Paul - Питер Пауль Рубенс
  15. Sinan, Mimar - Мимар Синан
  16. Velázquez, Diego - Диего Веласкес
  17. Warhol, Andy - Энди Уорхол
  18. Wright, Frank Lloyd - Фрэнк Ллойд Райт

Authors, playwrights and poets - Жазуучулар, драматургдар жана акындар[булагын түзөтүү]

  1. Abu Nuwas - Абу Нувас
  2. Andersen, Hans Christian - Ханс Кристиан Андерсен
  3. Bashō - Мацуо Башё
  4. Borges, Jorge Luis - Хорхе Луис Борхес
  5. Byron, George - Жорж Гордон Байрон
  6. Cervantes, Miguel de - Мигель де Сервантес
  7. Chaucer, Geoffrey - Жефри Чосер
  8. Chekhov, Anton - Антон Чехов
  9. Dante Alighieri - Данте Алигьери
  10. Dickens, Charles - Чарльз Диккенс
  11. Dostoyevsky, Fyodor - Фёдор Достоевский
  12. García Márquez, Gabriel - Габриэль Гарсиа Маркес
  13. Goethe, Johann Wolfgang von - Иоганн Вольфганг фон Гёте
  14. Hafez - Хафиз Ширази
  15. Homer - Гомер
  16. Hugo, Victor - Виктор Гюго
  17. Joyce, James - Жеймс Жойс
  18. Kafka, Franz - Франц Кафка
  19. Kālidāsa - Калидаса
  20. Li Bai - Ли Бо
  21. Mahfouz, Naguib - Нагиб Махфуз
  22. Molière - Мольер
  23. Ovid - Овидий
  24. Proust, Marcel - Марсель Пруст
  25. Pushkin, Alexander - Александр Пушкин
  26. Shakespeare, William - Уильям Шекспир
  27. Sophocles - Софокл
  28. Tagore, Rabindranath - Рабиндранат Тагор
  29. Tolstoy, Leo - Лев Толстой
  30. Twain, Mark - Марк Твен
  31. Virgil - Вергилий

Composers and musicians - Композиторлор жана музыканттар[булагын түзөтүү]

  1. Armstrong, Louis - Луи Армстронг
  2. Bach, Johann Sebastian - Иоганн Себастьян Бах
  3. Beatles, The - The Beatles
  4. Beethoven, Ludwig van - Людвиг ван Бетховен
  5. Brahms, Johannes - Иоганнес Брамс
  6. Chopin, Frédéric - Фридерик Шопен
  7. Dvořák, Antonín - Антонин Дворжак
  8. Handel, Georg Frideric - Георг Фридрих Гендель
  9. Haydn, Joseph - Йозеф Гайдн
  10. Mahler, Gustav - Густав Малер
  11. Mozart, Wolfgang Amadeus - Вольфганг Амадей Моцарт
  12. Palestrina, Giovanni Pierluigi da - Жованни Пьерлуижи да Палестрина
  13. Piaf, Édith - Эдит Пиаф
  14. Presley, Elvis - Элвис Пресли
  15. Puccini, Giacomo - Жакомо Пуччини
  16. Schubert, Franz - Франц Шуберт
  17. Stravinsky, Igor - Игорь Стравинский
  18. Tchaikovsky, Petr - Пётр Ильич Чайковский
  19. Verdi, Giuseppe - Жузеппе Верди
  20. Vivaldi, Antonio - Антонио Вивальди
  21. Wagner, Richard - Рихард Вагнер

Explorers and travelers - Изилдөөчүлөр менен саякатчылар[булагын түзөтүү]

  1. Amundsen, Roald - Руаль Амундсен
  2. Armstrong, Neil - Нил Армстронг
  3. Cartier, Jacques - Жак Картье
  4. Columbus, Christopher - Христофор Колумб
  5. Cook, James - Жеймс Кук
  6. Cortés, Hernán - Эрнан Кортес
  7. Gagarin, Yuri - Юрий Гагарин
  8. da Gama, Vasco - Васко да Гама
  9. Ibn Battuta - Ибн Баттута
  10. Magellan, Ferdinand - Фернан Магеллан
  11. Polo, Marco - Марко Поло
  12. Zheng He - Чжэн Хэ

Film directors and screenwriters - Режиссёрлор жана сценаристтер[булагын түзөтүү]

  1. Bergman, Ingmar - Ингмар Бергман
  2. Disney, Walt - Уолт Дисней
  3. Eisenstein, Sergei - Сергей Эйзенштейн
  4. Fellini, Federico - Федерико Феллини
  5. Hitchcock, Alfred - Альфред Хичкок
  6. Kubrick, Stanley - Стэнли Кубрик
  7. Kurosawa, Akira - Акира Куросава
  8. Ray, Satyajit - Сатьяжит Рай
  9. Spielberg, Steven - Стивен Спилберг

Inventors, scientists and mathematicians - Ойлоп табуучулар, окумуштуулар жана математиктер[булагын түзөтүү]

  1. Archimedes - Архимед
  2. Avicenna - Абу Али Ибн Сина
  3. Berners-Lee, Tim - Тим Бернерс-Ли
  4. Brahmagupta - Брахмагупта
  5. Copernicus, Nicolaus - Николай Коперник
  6. Curie, Marie - Мария Кюри
  7. Darwin, Charles - Чарлз Дарвин
  8. Edison, Thomas - Томас Эдисон
  9. Einstein, Albert - Альберт Эйнштейн
  10. Euclid - Евклид
  11. Euler, Leonhard - Леонард Эйлер
  12. Faraday, Michael - Майкл Фарадей
  13. Fermi, Enrico - Энрико Ферми
  14. Ford, Henry - Генри Форд
  15. Galen - Гален
  16. Galileo Galilei - Галилео Галилей
  17. Gauss, Carl Friedrich - Карл Фридрих Гаусс
  18. Gutenberg, Johannes - Иоганн Гутенберг
  19. Hilbert, David - Жан-Батист Жозеф Фурье
  20. Joule, James Prescott - Жеймс Прескотт Жоуль
  21. Kepler, Johannes - Иоганн Кеплер
  22. al-Khwarizmi, Muhammad ibn Musa - Мухаммед Ал-Хорезми
  23. Leibniz, Gottfried Wilhelm - Готфрид Вильгельм Лейбниц
  24. Linnaeus, Carl - Карл Линней
  25. Maxwell, James Clerk - Жеймс Клерк Максвелл
  26. Mendeleev, Dmitri - Дмитрий Менделеев
  27. Newton, Sir Isaac - Исаак Ньютон
  28. Pasteur, Louis - Луи Пастер
  29. Planck, Max - Макс Планк
  30. Rutherford, Ernest - Эрнест Резерфорд
  31. Schrödinger, Erwin - Эрвин Шрөдингер
  32. Tesla, Nikola - Никола Тесла
  33. Turing, Alan - Алан Тьюринг
  34. Watt, James - Жеймс Уатт

Philosophers and social scientists - Философтор жана социологдор[булагын түзөтүү]

  1. Aristotle - Аристотель
  2. Beauvoir, Simone de - Симона де Бовуар
  3. Chanakya - Чанакья
  4. Chomsky, Noam - Ноам Хомский
  5. Confucius - Конфуций
  6. Descartes, René - Рене Декарт
  7. Freud, Sigmund - Зигмунд Фрейд
  8. Hegel, Georg Wilhelm Friedrich - Георг Вильгельм Фридрих Гегель
  9. Ibn Khaldun - Ибн Халдун
  10. Kant, Immanuel - Иммануил Кант
  11. Keynes, John Maynard - Жон Мейнард Кейнс
  12. Laozi - Лао-цзы
  13. Locke, John - Жон Локк
  14. Machiavelli, Niccolò - Никколо Макиавелли
  15. Marx, Karl - Карл Маркс
  16. Nietzsche, Friedrich - Фридрих Ницше
  17. Plato - Платон
  18. Rousseau, Jean-Jacques - Жан-Жак Руссо
  19. Sartre, Jean-Paul - Жан-Поль Сартр
  20. Sima Qian - Сыма Цянь
  21. Smith, Adam - Адам Смит
  22. Socrates - Сократ
  23. Voltaire - Вольтер
  24. Weber, Max - Макс Вебер
  25. Wittgenstein, Ludwig - Людвиг Витгенштейн
  26. Zhu Xi - Чжу Си

Political leaders - Саясий лидерлер[булагын түзөтүү]

  1. Akbar - Акбар шах
  2. Alexander the Great - Александр Македонский
  3. Ashoka - Ашока
  4. Atatürk, Mustafa Kemal - Мустафа Кемаль Ататүрк
  5. Augustus - Октавиан Август
  6. von Bismarck, Otto - Отто фон Бисмарк
  7. Bolívar, Simón - Симон Боливар
  8. Bonaparte, Napoleon - Наполеон Бонапарт
  9. Caesar, Julius - Юлий Цезарь
  10. Charlemagne - Улуу Карл
  11. Churchill, Winston - Уинстон Черчилль
  12. Constantine the Great - Улуу Константин
  13. Cyrus the Great - Улуу Кир II
  14. de Gaulle, Charles - Шарль де Голль
  15. Elizabeth I of England - Елизавета I
  16. Gandhi, Mohandas Karamchand - Махатма Ганди
  17. Genghis Khan - Чыңгыз хан
  18. Guevara, Che - Че Гевара
  19. Hitler, Adolf - Адольф Гитлер
  20. Joan of Arc - Жанна д'Арк
  21. King, Martin Luther, Jr. - Мартин Лютер Кинг
  22. Lenin, Vladimir - Владимир Ленин
  23. Lincoln, Abraham - Авраам Линкольн
  24. Louis XIV - Людовик XIV
  25. Luxemburg, Rosa - Роза Люксембург
  26. Mandela, Nelson - Нельсон Мандела
  27. Mao Zedong - Мао Цзэдун
  28. Nehru, Jawaharlal - Жавахарлал Неру
  29. Nkrumah, Kwame - Кваме Нкрума
  30. Peter the Great - Пётр I
  31. Qin Shi Huang - Цинь Шихуанди
  32. Roosevelt, Franklin D. - Франклин Рузвельт
  33. Saladin - Салах ад-Дин
  34. Stalin, Joseph - Иосиф Сталин
  35. Suleiman the Magnificent - Сулейман I
  36. Sun Yat-sen - Сунь Ятсен
  37. Tamerlane - Амир Темир
  38. Umar - Умар
  39. Washington, George - Жорж Вашингтон

Religious figures and theologians - Диний ишмерлер жана теологдор[булагын түзөтүү]

  1. Abraham - Ибраим
  2. Aquinas, Thomas - Фома Аквинский
  3. Augustine of Hippo - Аврелий Августин
  4. Buddha - Гаутама Будда
  5. Al-Ghazali - Ал-Газали
  6. Jesus - Иса
  7. Luther, Martin - Мартин Лютер
  8. Moses - Муса
  9. Muhammad - Мухаммед
  10. Nagarjuna - Нагаржуна

Philosophy and psychology - Философия жана психология[булагын түзөтүү]

Philosophy - Философия[булагын түзөтүү]

  1. Beauty - Сулуулук
  2. Dialectic - Диалектика
  3. Ethics - Этика
  4. Epistemology - Эпистемология
  5. Feminism - Феминизм
  6. Free will - Эрктин эркиндиги
  7. Knowledge - Билим
  8. Logic - Логика
  9. Mind - Акыл-эс
  10. Philosophy - Философия
  11. Probability - Мүмкүндүк
  12. Reality - Реалдуулук
  13. Truth - Чындык

Psychology - Психология[булагын түзөтүү]

  1. Behavior - Жүрүм-турум
  2. Emotion - Эмоция
  3. Love - Сүйүү
  4. Psychology - Психология
  5. Thought - Ойлом

World view and religion - Дүйнө көз караш жана дин[булагын түзөтүү]

  1. God - Кудай
  2. Mythology - Мифология
  3. Worldview philosophies - Дүйнө көз караш философиялар
    1. Atheism - Атеизм
    2. Fundamentalism - Фундаментализм
    3. Materialism - Материализм
    4. Monotheism - Монотеизм
    5. Polytheism - Политеизм
  4. Soul - Жан
  5. Religion - Дин
  6. Specific religions - Конкреттүү диндер
    1. Buddhism - Бурканчылык
    2. Christianity - Машаякчылык
      1. Catholic Church - Католик чиркөөсү
    3. Confucianism - Конфуцийчилик
    4. Hinduism - Индуизм
      1. Trimurti - Тримурти
    5. Islam - Ислам
      1. Shia Islam - Шииттер
    6. Jainism - Жайнычылык
    7. Judaism - Иудаизм
    8. Sikhism - Сикхизм
    9. Taoism - Даосизм
    10. Zoroastrianism - Зороастризм
  7. Spiritual practices - Руханий тажрыйбалар
    1. Sufism - Суфизм
    2. Yoga - Йога
    3. Zen - Зен

Social sciences - Коомдук илимдер[булагын түзөтүү]

  1. Society - Коом
  2. Civilization - Цивилизация
  3. Education - Билим берүү

Family and relationships - Үй-бүлө жана мамилелер[булагын түзөтүү]

  1. Family - Үй-бүлө
  2. Child - Бала
  3. Man - Эркек
  4. Marriage - Нике
  5. Woman - Аял

Politics - Саясат[булагын түзөтүү]

  1. Politics - Саясат
  2. Anarchism - Анархизм
  3. Colonialism - Колониализм
  4. Communism - Коммунизм
  5. Conservatism - Консерватизм
  6. Democracy - Демократия
  7. Dictatorship - Диктатура
  8. Diplomacy - Дипломатия
  9. Fascism - Фашизм
  10. Globalization - Глобалдашуу
  11. Government - Өкмөт
  12. Ideology - Идеология
  13. Imperialism - Империализм
  14. Liberalism - Либерализм
  15. Marxism - Марксизм
  16. Monarchy - Монархия
  17. Nationalism - Улутчулдук
  18. Republic - Республика
  19. Socialism - Социализм
  20. State (polity) - Мамлекет
  21. Political party - Саясий партия
  22. Propaganda - Пропаганда
  23. Terrorism - Терроризм

Business and economics - Бизнес жана экономика[булагын түзөтүү]

  1. Economics - Экономика
  2. Capital - Капитал
  3. Capitalism - Капитализм
  4. Currency - Валюта
    1. Euro - Евро
    2. Japanese yen - Япон иенасы
    3. United States dollar - АКШ доллары
  5. Industry - Өнөр жай
  6. Money - Акча
  7. Tax - Салык

Law - Укук[булагын түзөтүү]

  1. Law - Укук
  2. Constitution - Конституция

International organizations - Эл аралык уюмдар[булагын түзөтүү]

  1. African Union - Африка бирлиги
  2. Arab League - Араб өлкөлөрүнүн лигасы
  3. ASEAN - АСЕАН
  4. Commonwealth of Nations - Улуттар Шериктештиги
  5. European Union - Европа биримдиги
  6. International Red Cross and Red Crescent Movement - Эл аралык Кызыл Крест Комитети
  7. NATO - НАТО
  8. Nobel Prize - Нобель сыйлыгы
  9. OPEC - ОПЕК
  10. United Nations - Бириккен Улуттар Уюму
    1. International Court of Justice - Буу эларалык соту
    2. International Monetary Fund - Эларалык валюта фонду
    3. UNESCO - ЮНЕСКО
    4. Universal Declaration of Human Rights - Адам укуктарынын жалпы декларациясы
    5. World Health Organization - Бүткүл дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму
  11. World Bank - Бүткүл дүйнөлүк банк
  12. World Trade Organization - Бүткүл Дүйнөлүк Соода Уюму

War and military - Согуш жана куралдуу күчтөр[булагын түзөтүү]

  1. Civil war - Жарандык согуш
  2. Military - Куралдуу күчтөр
  3. Peace - Тынчтык
  4. War - Согуш

Social issues - Коомдук маселелер[булагын түзөтүү]

  1. Abortion - Аборт
  2. Capital punishment - Өлүм жазасы
  3. Human rights - Адам укуктары
  4. Poverty - Жакырчылык
  5. Racism - Расизм
  6. Slavery - Кулчулук

Language and literature - Тил жана адабият[булагын түзөтүү]

  1. Language - Тил
  2. Specific languages - Конкреттүү тилдер
    1. Arabic - Араб тили
    2. Bengali - Бенгал тили
    3. Chinese - Кытай тили
    4. English - Англис тили
    5. French - Француз тили
    6. German - Немис тили
    7. Greek - Грек тили
    8. Hebrew - Иврит
    9. Hindi-Urdu - Индстан тили
    10. Japanese - Жапон тили
    11. Latin - Латын тили
    12. Persian - Фарс тили
    13. Portuguese - Португал тили
    14. Russian - Орус тили
    15. Sanskrit - Санскрит
    16. Spanish - Испан тили
    17. Swahili - Суахили тили
    18. Turkish - Түрк тили
  3. Linguistics - Тил илими
  4. Grammar - Грамматика
  5. Word - Сөз
    1. Phoneme - Фонема
    2. Syllable - Муун
  6. Writing system - Жазуу
    1. Arabic alphabet - Араб жазуусу
    2. Chinese characters - Кытай жазуусу
    3. Cyrillic script - Кириллица
    4. Greek alphabet - Грек алфавити
    5. Hangul - Хангыль
    6. Latin alphabet - Латын алфавити
  7. Literacy - Сабаттуулук
  8. Translation - Котормо
  9. Literature - Адабият
    1. Prose - Проза
    2. The Art of War - Согуш чеберчилиги
    3. Fiction - Көркөм адабият
      1. One Thousand and One Nights - Миң бир түн
    4. Novel - Роман
      1. Dream of the Red Chamber - Кызыл кепедеги түш
      2. The Tale of Genji - Гэндзинин аңгемеси
    5. Poetry - Поэзия
      1. Epic of Gilgamesh - Гильгамеш эпосу
      2. Iliad - Илиада
      3. Mahābhārata - Махабхарата
      4. Shāhnāma - Шахнаме

Science - Илим[булагын түзөтүү]

  1. Science - Илим
  2. Nature - Жаратылыш

Astronomy - Астрономия[булагын түзөтүү]

  1. Astronomy - Астрономия
  2. Asteroid - Астероид
  3. Big Bang - Чоң жарылуу
  4. Black hole - Кара көңдөй
  5. Comet - Комета
  6. Galaxy - Галактика
    1. Milky Way - Саманчынын жолу
  7. Moon - Ай
  8. Planet - Планета
    1. Earth - Жер
    2. Jupiter - Юпитер
    3. Mars - Марс
    4. Mercury - Меркурий
    5. Neptune - Нептун
    6. Saturn - Сатурн
    7. Uranus - Уран
    8. Venus - Чолпон
  9. Solar System - Күн системасы
  10. Spaceflight - Космостук учуу
  11. Star - Жылдыз
    1. Sun - Күн
  12. Universe - Аалам

Biology - Биология[булагын түзөтүү]

  1. Biology - Биология
  2. Biological materials - Биологиялык материалдар
    1. DNA - ДНК
    2. Enzyme - Фермент
    3. Protein - Белок
  3. Botany - Ботаника
  4. Death - Өлүм
    1. Suicide - Өзүнүн жанын кыюу
  5. Ecology - Экология
    1. Endangered species - Сейрек жана жоголуу коркунучу алдындагы айбанаттар
  6. Domestication - Бакмалаштыруу
  7. Life - Тиричилик
  8. Biological classification - Биологиялык классификация
    1. Species - Түр

Biological processes - Биологиялык процесстер[булагын түзөтүү]

  1. Metabolism - Зат алмашуу
    1. Digestion - Тамак сиңирүү
    2. Photosynthesis - Фотосинтез
    3. Breathing - Дем алуу
  2. Evolution - Эволюция
  3. Reproduction - Көбөйүү
    1. Pregnancy - Кош бойлуулук
    2. Sex - Жыныс

Anatomy - Анатомия[булагын түзөтүү]

  1. Anatomy - Анатомия
  2. Breast - Эмчек
  3. Cell - Клетка
  4. Circulatory system - Кан айлануу
    1. Blood - Кан
    2. Heart - Жүрөк
  5. Endocrine system - Эндокрин системасы
  6. Human gastrointestinal tract - Тамак сиңирүү системасы
    1. Large intestine - Жоон ичеги
    2. Small intestine - Ичке ичеги
    3. Liver - Боор
  7. Muscle - Булчуң
  8. Nervous system - Нерв системасы
    1. Brain - Мээ
    2. Nerve - Нерв
    3. Sensory system - Сенсордук система
      1. Ear - Кулак
      2. Nose - Мурун
      3. Eye - Көз
  9. Reproductive system - Репродуктивдүү система
  10. Respiratory system - Дем алуу системасы
  11. Skeleton - Скелет
  12. Skin - Тери

Health and medicine - Ден соолук жана медицина[булагын түзөтүү]

  1. Medicine - Медицина
  2. Addiction - Аддикция
    1. Ethanol - Этанол
    2. Tobacco - Тамеки
  3. Alzheimer's disease - Альцгеймер оорусу
  4. Cancer - Залалдуу шишик
  5. COPD - Өпкөнүн өнөкөт бүтөлмө дарты
  6. Common cold - Суук тийүү
  7. Dentistry - Стоматология
  8. Disability - Майыптык
    1. Blindness - Сокурлук
    2. Deafness - Дүлөйлүк
  9. Mental disorder - Психикалык оору
  10. Disease - Оору
  11. Epilepsy - Талма
  12. Pharmaceutical drug - Дары-дармек каражаты
    1. Antibiotic - Антибиотик
  13. Health - Ден соолук
  14. Gastroenteritis - Гастроэнтерит
  15. Headache - Баш оору
  16. Heart attack - Миокарддын инфаркты
  17. Immune system - Иммундук система
  18. Malaria - Безгек
  19. Malnutrition - Начар тамактануу
  20. Menstruation - Этек кир
  21. Obesity - Семирүү
  22. Pandemic - Пандемия
  23. Pneumonia - Пневмония
  24. Poliomyelitis - Полиомиелит
  25. Sexually transmitted disease - Жыныстык катнаш аркылуу жугуучу оору
    1. AIDS - СПИД
  26. Stroke - Инсульт
  27. Tuberculosis - Кургак учук
  28. Diabetes mellitus - Кант диабети
  29. Vaccine - Вакцина
  30. Virus - Вирус
    1. Influenza - Грипп
    2. Smallpox - Чечек

Organisms - Организмдер[булагын түзөтүү]

  1. Organism - Организм
  2. Animal - Жаныбар
    1. Nematode - Жумуру курт
    2. Mollusca - Моллюск
    3. Arthropod - Муунак буттуу
      1. Insect - Курт-кумурска
        1. Ant - Кумурска
        2. Bee - Аары
        3. Mosquito - Чиркей
      2. Spider - Жөргөмүш
    4. Chordate - Хордалуу
      1. Amphibian - Жерде-сууда жашоочу
      2. Bird - Куш
        1. Chicken - Тоок
        2. Pigeons and doves - Көгүчкөн
      3. Fish - Балык
        1. Shark - Акула
      4. Mammal - Сүт эмүүчү
        1. Camel - Төө
        2. Cat - Мышык
        3. Cattle - Уй
        4. Dog - Ит
        5. Horse - Жылкы
        6. Sheep - Кой
        7. Rodent - Кемирүүчү
        8. Domestic pig - Чочко
        9. Primate - Примат
          1. Human - Адам
        10. Marine mammal - Деңиз сүт эмүүчүсү
          1. Whales, dolphins and porpoises - Кит сымалдар
      5. Reptile - Сойлоочу
        1. Dinosaur - Динозавр
        2. Snake - Жылан
  3. Archaea - Архея
  4. Bacteria - Бактерия
  5. Fungus - Козу карындар
  6. Plant - Өсүмдүк
    1. Flower - Гүл
    2. Tree - Дарак
  7. Protist - Протист

Chemistry - Химия[булагын түзөтүү]

  1. Chemistry - Химия
  2. Inorganic chemistry - Органикалык эмес химия
  3. Biochemistry - Биохимия
  4. Chemical compound - Химиялык бирикме
    1. Acid - Кислота
    2. Base (chemistry) - Негиз (химия)
    3. Salt - Туз
  5. Chemical element - Химиялык элемент
    1. Periodic table - Элементтер мезгилдик системасы
    2. Aluminium - Алюминий
    3. Carbon - Көмүртек
    4. Copper - Жез
    5. Gold - Алтын
    6. Hydrogen - Суутек
    7. Iron - Темир
    8. Nitrogen - Азот
    9. Oxygen - Кычкылтек
    10. Silver - Күмүш
    11. Tin - Калай
  6. Organic chemistry - Органикалык химия
    1. Alcohol - Спирт
    2. Carbohydrate - Көмүрсуу
    3. Hormone - Гормон
    4. Lipid - Липид
  7. Molecule - Молекула
  8. Analytical chemistry - Аналитикалык химия
  9. Physical chemistry - Физикалык химия

Earth science - Жер илими[булагын түзөтүү]

  1. Avalanche - Кар көчкү
  2. Climate - Климат
    1. El Niño-Southern Oscillation - Эль-Ниньо-Түштүк осцилляция
    2. Global warming - Глобалдык жылуулук
  3. Earthquake - Жер титирөө
  4. Geology - Геология
    1. Mineral - Минерал
      1. Diamond - Алмаз
    2. Plate tectonics - Плиталар тектоникасы
    3. Rock - Тоо тектер
  5. Natural disaster - Табият кырсыктары
    1. Flood - Суу каптоо
    2. Tsunami - Цунами
  6. Volcano - Жанар тоо
  7. Weather - Аба ырайы
    1. Cloud - Булут
    2. Rain - Жамгыр
    3. Snow - Кар
    4. Tornado - Куюн
    5. Tropical cyclone - Тропик циклону
    6. Wind - Шамал

Physics - Физика[булагын түзөтүү]

  1. Physics - Физика
  2. Acceleration - Ылдамдануу
  3. Atom - Атом
  4. Energy - Энергия
    1. Conservation of energy - Энергиянын сакталуу закону
  5. Electromagnetic radiation - Электр-магниттик нурлануу
    1. Infrared - Инфракызыл нурлануу
    2. Ultraviolet - Ультракызгылт көк нурлануу
    3. Light - Жарык
      1. Color - Түс
  6. Classical mechanics - Классикалык механика
  7. Force - Күч
    1. Electromagnetism - Электр-магнетизм
      1. Magnetic field - Магнит талаасы
    2. Gravitation - Тартылуу
    3. Strong interaction - Күчтүү өз ара аракеттенишүү
    4. Weak interaction - Начар өз ара аракеттенишүү
  8. Magnet - Магнит
  9. Mass - Масса
  10. Metal - Металл
    1. Steel - Болот
  11. Nuclear fission - Атом ядросунун бөлүнүшү
  12. State of matter - Агрегаттык абал
    1. Gas - Газ
    2. Liquid - Суюктук
    3. Plasma - Плазма
    4. Solid - Катуу зат
  13. Quantum mechanics - Кванттык механика
  14. Radioactive decay - Радиоактивдүүлүк
  15. General relativity - Салыштырмалуулуктун жалпы теориясы
  16. Special relativity - Атайын салыштырмалуулук теориясы
  17. Semiconductor - Жарым өткөргүч
  18. Sound - Үн
  19. Velocity - Ылдамдык
    1. Speed of light - Жарык ылдамдыгы
  20. Temperature - Температура
  21. Time - Убакыт
  22. Thermodynamics - Термодинамика
  23. Vacuum - Вакуум

Measurement and units - Өлчөө жана бирдиктер[булагын түзөтүү]

  1. Measurement - Өлчөө
  2. Kilogram - Килограмм
  3. Litre - Литр
  4. Metre - Метр
  5. International System of Units - Эл аралык бирдиктер системасы
  6. Second - Секунда

Timekeeping - Убакыт[булагын түзөтүү]

  1. Calendar - Календарь
    1. Gregorian calendar - Григориан календары
  2. Clock - Саат
  3. Day - Сутка
  4. Time zone - Убакыт алкагы
  5. Year - Жыл

Foodstuffs - Тамак-аш азыктары[булагын түзөтүү]

  1. Food - Тамак
  2. Bread - Нан
  3. Cereal - Дан эгиндери
    1. Barley - Арпа
    2. Maize - Жүгөрү
    3. Oat - Сулу
    4. Rice - Күрүч
    5. Rye - Кара буудай
    6. Sorghum - Сорго
    7. Wheat - Буудай
  4. Cheese - Сыр
  5. Chocolate - Шоколад
  6. Honey - Бал
  7. Fruit - Мөмө
    1. Apple - Алма
    2. Banana - Банан
    3. Grape - Жүзүм
    4. Soybean - Соя
    5. Lemon - Лимон
    6. Nut (fruit) - Жаңгакча
  8. Meat - Эт
  9. Sugar - Кант
  10. Vegetable - Жашылча
    1. Potato - Картөшкө

Beverages - Суусундуктар жана ичкиликтер[булагын түзөтүү]

  1. Beer - Сыра
  2. Coffee - Кофе
  3. Juice - Шире
  4. Milk - Сүт
  5. Tea - Чай
  6. Water - Суу
  7. Wine - Шарап

Mathematics - Математика[булагын түзөтүү]

  1. Mathematics - Математика
  2. Arithmetic - Арифметика
    1. Logarithm - Логарифм
    2. Number - Сан
    3. Number theory - Сандар теориясы
  3. Algebra - Алгебра
    1. Complex number - Комплекстүү сан
    2. Equation - Теңдеме
    3. Linear algebra - Сызыктуу алгебра
  4. Geometry - Геометрия
    1. Angle - Бурч
    2. Area - Аянт
    3. Coordinate system - Координаталар системасы
    4. Pi - Пи
    5. Pythagorean theorem - Пифагор теоремасы
    6. Symmetry - Симметрия
    7. Trigonometry - Тригонометрия
  5. Mathematical analysis - Математикалык анализ
    1. Differential equation - Дифференциал теңдеме
    2. Numerical analysis - Эсептөө методдору
  6. Probability and statistics - Ыктымалдуулук жана статистика
    1. Statistics - Статистика
  7. Logic and foundations - Логика жана пайдубалдар
    1. Function (mathematics) - Функция (математика)
    2. Infinity - Чексиздик
    3. Mathematical proof - Математикалык далилдөө
    4. Set theory - Көптүктөр теориясы

Technology - Технология[булагын түзөтүү]

  1. Technology - Технология
  2. Biotechnology - Биотехнология
  3. Clothing - Кийим
    1. Cotton - Пахта
  4. Engineering - Инженердик иш
    1. Machine - Машина
    2. Robot - Робот
    3. Screw - Буроо
    4. Wheel - Дөңгөлөк
  5. Agriculture - Айыл чарба
    1. Irrigation - Сугат
    2. Plough - Буурсун
  6. Metallurgy - Металлургия
  7. Nanotechnology - Нанотехнология

Communication - Коммуникация[булагын түзөтүү]

  1. Communication - Коммуникация
  2. Book - Китеп
  3. Information - Маалымат
    1. Encyclopedia - Энциклопедия
  4. Journalism - Журналистика
    1. Newspaper - Гезит
    2. Mass media - Массалык маалымат каражаттары
  5. Printing - Басуу
  6. Telephone - Телефон

Electronics - Электроника[булагын түзөтүү]

  1. Electronics - Электроника
    1. Electric current - Электр тогу
    2. Frequency - Жыштык
  2. Components - Компоненттер
    1. Capacitor - Конденсатор
    2. Inductor - Индуктор
    3. Transistor - Транзистор
    4. Diode - Диод
    5. Resistor - Резистор
    6. Transformer - Трансформатор

Computers and Internet - Компьютерлер жана Интернет[булагын түзөтүү]

  1. Computer - Компьютер
    1. Hard disk drive - Катуу диск
    2. Central processing unit - Борбордук процессор
  2. Artificial intelligence - Жасалма интеллект
  3. Information technology - Маалымат технологиясы
    1. Algorithm - Алгоритм
  4. Internet - Интернет
    1. Email - Электрондук почта
    2. World Wide Web - Бүткүл дүйнөлүк желе
  5. Operating system - Операциялык система
  6. Programming language - Программалоо тили
  7. Software - Программалык жабдык

Energy and fuels - Энергетика жана отун[булагын түзөтүү]

  1. Renewable energy - Калыбына келүүчү энергия
  2. Electricity - Электр
    1. Nuclear power - Ядролук энергетика
  3. Fossil fuel - Казып алынуучу отун
  4. Internal combustion engine - Ичинен күймө кыймылдаткыч
  5. Steam engine - Буу машинасы
  6. Fire - От

Materials - Материалдар[булагын түзөтүү]

  1. Glass - Айнек
  2. Paper - Кагаз
  3. Plastic - Пластмасса
  4. Wood - Жыгач

Transportation - Транспорт[булагын түзөтүү]

  1. Transport - Транспорт
  2. Aircraft - Аба кемеси
  3. Automobile - Автомобиль
  4. Bicycle - Велосипед
  5. Submarine - Суу астындагы кеме
  6. Ship - Кеме
  7. Train - Поезд

Weapons - Куралдар[булагын түзөтүү]

  1. Weapon - Курал
    1. Sword - Кылыч
    2. Firearm - Атылма курал
      1. Machine gun - Пулемёт
    3. Nuclear weapon - Ядролук курал
  2. Tank - Танк
  3. Explosive material - Жарылуучу зат
    1. Gunpowder - Кара дары

Arts and recreation - Искусство жана эс алуу[булагын түзөтүү]

  1. Culture - Маданият
  2. Art - Искусство
    1. Comics - Комикс
    2. Painting - Живопись
    3. Photography - Фотография
    4. Sculpture - Скульптура
    5. Pottery - Карапачылык
  3. Dance - Бий
  4. Fashion - Мода
  5. Theatre - Театр
  6. Calligraphy - Каллиграфия

Architecture and civil engineering - Архитектура жана жарандык курулуш[булагын түзөтүү]

  1. Architecture - Архитектура
  2. Arch - Арка
  3. Bridge - Көпүрө
  4. Canal - Канал
  5. Dam - Плотина
  6. Dome - Купол
  7. House - Турак жай
  8. Specific structures - Конкреттүү имараттар
    1. Angkor Wat - Ангкор-Ват
    2. Colosseum - Колизей
    3. Great Wall of China - Улуу Кытай дубалы
    4. Eiffel Tower - Эйфель мунарасы
    5. Empire State Building - Эмпайр-стейт-билдинг
    6. Hagia Sophia - Ыйык София собору
    7. Parthenon - Парфенон
    8. Giza pyramid complex - Гиза пирамидалары
    9. St. Peter's Basilica - Ыйык Пётр собору
    10. Statue of Liberty - Эркиндик статуясы
    11. Taj Mahal - Таж-Махал
    12. Three Gorges Dam - Үч капчыгай дамбасы
  9. Pyramid - Пирамида
  10. Tower - Мунара

Film, radio and television - Кино, радио жана телекөрсөтүү[булагын түзөтүү]

  1. Film - Фильм
    1. Animation - Анимация
  2. Radio - Радио байланыш
  3. Television - Телекөрсөтүү

Music - Музыка[булагын түзөтүү]

  1. Music - Музыка
  2. Song - Ыр
  3. Specific music genres - Конкреттүү музыкалык жанрлар
    1. Blues - Блюз
    2. Classical music - Классикалык музыка
      1. Opera - Опера
      2. Symphony - Симфония
    3. Electronic music - Электрондук музыка
    4. Flamenco - Фламенко
    5. Hip hop - Хип-хоп
    6. Jazz - Жаз (музыка)
    7. Reggae - Регги
    8. Rock music - Рок-музыка
    9. Samba - Самба
  4. Specific musical instruments - Конкреттүү музыкалык аспаптар
    1. Drum - Барабан
    2. Flute - Флейта
    3. Guitar - Гитара
    4. Piano - Фортепиано
    5. Trumpet - Труба
    6. Violin - Скрипка

Recreation - Көңүл ачуу[булагын түзөтүү]

  1. Game - Оюн
    1. Backgammon - Нарда
    2. Chess - Шахмат
    3. Go (game) - Го
    4. Video game - Видео оюн
  2. Gambling - Кумар оюну
  3. Martial arts - Согуш өнөрлөрү
    1. Karate - Карате
    2. Judo - Дзюдо
  4. Olympic Games - Олимпиада оюндары
  5. Sport - Спорт
    1. Athletics - Жеңил атлетика
    2. Baseball - Бейсбол
    3. Basketball - Баскетбол
    4. Cricket - Крикет
    5. Association football - Футбол
    6. Golf - Гольф
    7. Rugby - Регби
    8. Tennis - Теннис
  6. Toy - Оюнчук

History and geography - Тарых жана география[булагын түзөтүү]

History - Тарых[булагын түзөтүү]

  1. History - Тарых

Prehistory and ancient world - Тарыхка чейинки жана байыркы дүйнө[булагын түзөтүү]

  1. Prehistory - Алгачкы коом
  2. Stone Age - Таш доору
  3. Bronze Age - Коло доору
  4. Iron Age - Темир доору
  5. Mesopotamia - Месопотамия
  6. Sumer - Шумер
  7. Ancient Egypt - Байыркы Египет
  8. Ancient Greece - Байыркы Греция
  9. Roman Empire - Рим империясы
  10. Han Dynasty - Хань династиясы
  11. Gupta Empire - Гупталар мамлекети

Middle Ages and Early Modern - Орто кылымдар жана алгачкы заманбап[булагын түзөтүү]

  1. Abbasid Caliphate - Аббасиддер халифаты
  2. Age of Enlightenment - Агартуу доору
  3. Aztec - Ацтектер
  4. Byzantine Empire - Византия империясы
  5. Crusades - Кресттүүлөр жортуулдары
  6. Holy Roman Empire - Ыйык Рим империясы
  7. Inca - Инк падышачылыгы
  8. Mali Empire - Мали империясы
  9. Maya civilization - Майя цивилизациясы
  10. Middle Ages - Орто кылымдар
  11. Mongol Empire - Монгол империясы
  12. Ming Dynasty - Мин династиясы
  13. Ottoman Empire - Осмон империясы
  14. Protestant Reformation - Реформация
  15. Renaissance - Кайра жаралуу
  16. Tang Dynasty - Тан династиясы
  17. Vikings - Викингдер

Modern - Заманбап[булагын түзөтүү]

  1. Arab-Israeli conflict - Араб-Израиль чыр-чатагы
  2. American Civil War - АКШдагы граждандык согушу
  3. Apartheid - Апартеид
  4. British Empire - Британ империясы
  5. Cold War - Кансыз согуш
  6. Cultural Revolution - Кытайдагы маданий революция
  7. French Revolution - Улуу француз революциясы
  8. Great Depression - Улуу депрессия
  9. The Holocaust - Холокост
  10. Industrial Revolution - Өнөр жай төңкөрүшү
  11. Nazi Germany - Үчүнчү рейх
  12. Meiji Restoration - Мэйдзи Реставрациясы
  13. Russian Revolution - Россия революциясы
  14. Qing Dynasty - Цин династиясы
  15. Vietnam War - Вьетнам согушу
  16. World War I - Биринчи дүйнөлүк согуш
  17. World War II - Экинчи дүйнөлүк согуш

Geography - География[булагын түзөтүү]

  1. Geography - География
  2. City - Шаар
  3. Continent - Континент
  4. Forest - Токой
  5. Mountain - Тоо
  6. Desert - Чөл
  7. North Pole - Түндүк уюл
  8. Ocean - Океан
  9. River - Дарыя
  10. Sea - Деңиз
  11. South Pole - Түштүк уюл

Continents and major regions - Континенттер жана негизги региондор[булагын түзөтүү]

  1. Africa - Африка
  2. Antarctica - Антарктида
  3. Asia - Азия
  4. Europe - Европа
  5. Middle East - Ортоңку Чыгыш
  6. North America - Түндүк Америка
  7. Oceania - Океания
  8. South America - Түштүк Америка

Countries - Өлкөлөр[булагын түзөтүү]

  1. Afghanistan - Ооганстан
  2. Algeria - Алжир
  3. Argentina - Аргентина
  4. Australia - Австралия
  5. Austria - Австрия
  6. Bangladesh - Бангладеш
  7. Brazil - Бразилия
  8. Canada - Канада
  9. China - Кытай
  10. Democratic Republic of the Congo - Конго Демократиялык Республикасы
  11. Cuba - Куба
  12. Egypt - Египет
  13. Ethiopia - Эфиопия
  14. France - Франция
  15. Germany - Германия
  16. India - Индия
  17. Indonesia - Индонезия
  18. Iran - Иран
  19. Iraq - Ирак
  20. Israel - Израиль
  21. Italy - Италия
  22. Japan - Япония
  23. Mexico - Мексика
  24. Netherlands - Нидерланд
  25. New Zealand - Жаңы Зеландия
  26. Nigeria - Нигерия
  27. Pakistan - Пакистан
  28. Poland - Польша
  29. Portugal - Португалия
  30. Russia - Россия
  31. Saudi Arabia - Сауд Арабиясы
  32. Singapore - Сингапур
  33. South Africa - Түштүк-Африка Республикасы
  34. South Korea - Түштүк Корея
  35. Spain - Испания
  36. Sudan - Судан
  37. Switzerland - Швейцария
  38. Tanzania - Танзания
  39. Thailand - Тайланд
  40. Turkey - Түркия
  41. Ukraine - Украина
  42. United Kingdom - Улуу Британия
  43. United States - Америка Кошмо Штаттары
  44. Vatican City - Ватикан
  45. Venezuela - Венесуэла
  46. Vietnam - Вьетнам

Cities - Шаарлар[булагын түзөтүү]

  1. Amsterdam - Амстердам
  2. Athens - Афины
  3. Baghdad - Багдад
  4. Bangkok - Бангкок
  5. Beijing - Пекин
  6. Berlin - Берлин
  7. Bogotá - Богота
  8. Brussels - Брюссель борбордук региону
  9. Buenos Aires - Буэнос-Айрес
  10. Cairo - Каир
  11. Cape Town - Кейптаун
  12. Damascus - Дамаск
  13. Delhi - Дели
  14. Dhaka - Дакка
  15. Dubai - Дубай
  16. Hong Kong - Гонконг
  17. Istanbul - Стамбул
  18. Jakarta - Жакарта
  19. Jerusalem - Иерусалим
  20. Karachi - Карачи
  21. Kinshasa - Киншаса
  22. Kolkata - Калькутта
  23. Lagos - Лагос
  24. London - Лондон
  25. Los Angeles - Лос-Анжелес
  26. Madrid - Мадрид
  27. Mecca - Меке
  28. Mexico City - Мехико
  29. Moscow - Москва
  30. Mumbai - Мумбаи
  31. Nairobi - Найроби
  32. New York City - Нью-Йорк
  33. Paris - Париж
  34. Rio de Janeiro - Рио-де-Жанейро
  35. Rome - Рим
  36. Saint Petersburg - Санкт-Петербург
  37. São Paulo - Сан-Паулу
  38. Seoul - Сеул
  39. Shanghai - Шанхай
  40. Sydney - Сидней
  41. Tehran - Тегеран
  42. Tokyo - Токио
  43. Vienna - Вена
  44. Washington, D.C. - Вашингтон

Bodies of water - Суулар[булагын түзөтүү]

  1. Amazon River - Амазонка
  2. Arctic Ocean - Түндүк Муз океаны
  3. Atlantic Ocean - Атлантика океаны
  4. Baltic Sea - Балтика деңизи
  5. Black Sea - Кара деңиз
  6. Caribbean Sea - Кариб деңизи
  7. Caspian Sea - Каспий деңизи
  8. Congo River - Конго дарыясы
  9. Danube - Дунай
  10. Ganges - Ганг
  11. Great Barrier Reef - Чоң Тоскоол рифи
  12. Great Lakes - Улуу көлдөр
  13. Indian Ocean - Инди океаны
  14. Indus River - Инд
  15. Lake Baikal - Байкал көлү
  16. Lake Tanganyika - Танганьика
  17. Lake Victoria - Виктория көлү
  18. Mediterranean Sea - Жер ортолук деңиз
  19. Mississippi River - Миссисипи дарыясы
  20. Niger River - Нигер дарыясы
  21. Nile - Нил
  22. North Sea - Түндүк деңиз
  23. Pacific Ocean - Тынч океан
  24. Panama Canal - Панама каналы
  25. Rhine - Рейн
  26. Suez Canal - Суэц каналы
  27. Southern Ocean - Түштүк океан
  28. Volga River - Волга дарыясы
  29. Yangtze River - Янцзы
  30. Yellow River - Хуанхэ

Mountains and deserts - Тоолор жана чөлдөр[булагын түзөтүү]

  1. Alps - Альпы
  2. Andes - Анды
  3. Himalayas - Гималай
    1. Mount Everest - Жомолунгма
  4. Mount Kilimanjaro - Килиманжаро
  5. Rocky Mountains - Аскалуу тоолор
  6. Sahara - Сахара